België op 23e plaats in ranglijst extreme waterstress

Het gaat om Qatar, Israël, Libanon, Iran, Jordanië, Libië, Koeweit, Saoedi-Arabië, Eritrea, de Verenigde Arabische Emiraten, San Marino, Bahrein, India, Pakistan, Turkmenistan, Oman en Botswana.
 
In deze landen, die zich vooral in het Midden-Oosten en Noord-Afrika bevinden, benutten de landbouw, industrie en steden elk jaar 80 procent van het beschikbare water. In een situatie als deze met zo'n kleine marge tussen vraag en aanbod, is zelfs een kleine droogteperiode al genoeg om een crisis in de vorm van 'dag 0' te veroorzaken.
 
Vorig jaar kwam 'dag 0' al vervaarlijk dichtbij in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad. Dit jaar is de Indiase stad Madras, de op vijf na grootste stad van India, aan de beurt. Aangezien droogteperiodes alleen maar toenemen, zullen steeds meer plekken te kampen krijgen met een chronisch watertekort, waarschuwen de Verenigde Naties.
 
België staat op de 23e plaats op een totaal van 164 landen, in de categorie 'hoog risico op waterstress'. Het wordt geflankeerd door onder meer Jemen, Mexico, Marokko en Oezbekistan.
 
Vooral Vlaanderen is bijzonder kwetsbaar voor droogte door de grote bevolkingsdichtheid. We moeten te weinig water over te veel mensen verdelen. Het toenemende aantal periodes van droogte door klimaatverandering helpen daar niet bij.
Het watertekort is dus een van de gevolgen van de klimaatverandering, maar ook van onze levensstijl. De wereldwijde wateropname is sinds de jaren 60 meer dan verdubbeld en vertoont niet de minste tekenen van vertraging. Door de opwarming van de aarde verdampt er meer water uit de reservoirs, maar is er tegelijk een grotere vraag naar water. Regio's met waterstress krijgen daarnaast te maken met een ander extreem weerfenomeen: extreme regenbuien zorgen voor steeds meer overstromingen.
 
'Waterstress is de grootste crisis waar niemand over praat', zegt Andrew Steer, CEO van het WRI. 'De gevolgen zijn duidelijk zichtbaar in de vorm van voedselonzekerheid, conflicten, migratie en financiële instabiliteit. De nieuwe generatie van oplossingen worden niet snel genoeg geïmplementeerd. Deze onkunde om te handelen zal een zware kost betekenen voor mensenlevens en hun kostwinning.'
 
Onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology voorspellen dat de helft van de toekomstige 9,7 miljard mensen tegen 2050 in een regio met waterstress zal leven. En volgens de Wereldbank zijn de gevolgen van de droogte vaak onzichtbaar, maar veroorzaken ze heel wat 'ellende in slow motion'.
 
De oplossingen bestaan erin om afvalwater te recycleren, regenwater op te vangen in afwachting van drogere periodes en investeren in natuurlijke buffergebieden, zoals draslanden en beek- en riviervalleien. Ook de landbouw moet haar bijdrage leveren door onder meer over te schakelen van gewassen die veel water vereisen, zoals rijst, naar minder dorstige gewassen, zoals gierst.
 
Tot slot moet ook ingezet worden op de bewustmaking van de bevolking. We moeten inzien dat water niet zomaar een evidentie is. Door bijvoorbeeld in te zetten op wateropvoedkunde op school, krijgen we mogelijk hetzelfde positieve effect als de aanpak rond recyclage en sortering jaren geleden.