De voordelen van automatisatie en robotica in vollegrondsgroenteteelt stonden centraal tijdens de Open-Lab-Dag van 13 december. Afnemers, onderzoekers en afgevaardigden van telersverenigingen startten met een bezoek aan de demonstratieruimte en testinfrastructuur van Sirris en UGent.
Demonstratie van flexibele automatisatie
In het mechatronicalab maakten de bezoekers kennis met een virtuele verwerkingslijn die fouten vroegtijdig opspoort en zo de échte verwerkingslijn, die ernaast is opgesteld, kan bijsturen. Met behulp van camera’s en projectie worden taken geprojecteerd op een scherm, en via taakopvolging wordt nagegaan of die taken in de correcte volgorde worden uitgevoerd. Er stond ook een opstelling met de KUKA-robot die zware lasten kan tillen. De robot beweegt mee met de operator. Via een aanrakingssensor kan je de robot met de hand vastnemen en begeleiden.

Foto 1: uitleg bij de virtuele verwerkingslijn die dankzij camera’s in realtime kan bijsturen.
Foto 2: demonstratie van de KUKA-robot die de operator helpt om zware lasten te tillen.
Tijdens de rondleiding wilden we de mogelijkheden van flexibele automatisatie aankaarten en polsen in hoeverre deze technologie marktrijp is. Kunnen we dit toepassen in een landbouwomgeving, meer bepaald in de openluchtteelt van vollegrondsgroenten?
Arbeidskrachten vervangen door robots?
Groentetelers ondervinden moeilijkheden om geschikte arbeidskrachten te vinden. Vaak zijn dat seizoenarbeiders van buitenlandse origine. Er is een beperking in het aantal arbeidsdagen, want ze kunnen slechts 65 dagen per jaar presteren. Bovendien zijn er bijkomende lasten, zoals de taalbarrière en de verplichte veiligheids- en huisvestingsmaatregelen. Land- en tuinbouwers zijn daarom al langer overtuigd dat er meer ingezet moet worden op automatisatie.
Als we manuele arbeid bij het oogstproces van groenten willen vervangen zonder het klassieke oogstproces op het veld te veranderen, en zonder verschuiving van bepaalde oogststappen richting verwerking, dan is verandering in de huidige mechanisatie noodzakelijk.
Na de rondleiding was er een brainstorm om de noden rond mechanisatie in kaart te brengen. Dezelfde groep stakeholders uit de vollegrondsgroenteteelt dacht na over volgende vragen:
- Welke stappen moeten geautomatiseerd worden?
- Waar vind je de kennis die de ontbrekende expertise in de huidige machinebouwsector kan invullen?
- Kunnen we samenwerken met kennisinstellingen die profielen opleiden voor de arbeidsmarkt in de machinebouwsector? Of moeten we op zoek gaan naar engineeringsbedrijven die de ontbrekende schakel ontwikkelen en die als plug-in integreren in bestaande machines?
- Hoe kan dit alles gefinancierd worden?
- Wie zorgt voor een sluitend businessplan?
- Is er nood aan demonstratie waarin de technieken kant-en-klaar getoond worden op pilootschaal, zodat constructeurs overtuigd geraken om ermee aan de slag te gaan?
Er volgde een interactieve en vooral leerrijke discussie. Fabriek voor de Toekomst ‘Machinebouw & Mechatronica’ gaat verder aan de slag om de komende maanden antwoorden te bieden. We houden jullie verder op de hoogte via www.agreon.be.