Volgens EU-bronnen is er een akkoord over de drie noodmaatregelen die op tafel lagen: toegang tot kredietlijnen van het Europees noodfonds ESM, een garantiefonds dat voor 200 miljard euro aan liquiditeit verschaft aan de kmo's en bedrijven en een Europees garantiefonds van 100 miljard euro voor het betalen van tijdelijke werkloosheid en jobsubsidies. Samen zijn die maatregelen goed voor meer dan 500 miljard euro.
De Nederlandse minister van Financiën Wopke Hoekstra was de voorbije dagen spelbederver met zijn eis dat toegang tot het noodfonds gebonden is aan macro-economisch toezicht. De enige vereiste zou nu zijn dat het geld gaat naar de aanpak van de coronacrisis.
De taal over de gezamenlijke aanpak van de economische crisis die volgt op deze pandemie zou erg vaag blijven en niet verwijzen naar Italiaanse en Spaanse eisen om coronabonds of gemeenschappelijk schuldpapier uit te geven. De EU-leiders gaan 'innovatieve oplossingen verder onderzoeken'.
Aardappelsector in Coronatijden
In voorgaande weken benadrukten we hoe het Corona virus de aardappelsector in een diepe crisis drukt.
Voor de vrije aardappelen die sinds de coronacrisis waardeloos zijn geworden en de stocks die blijven zitten, bevestigde minister Crevits steunmaatregelen aan te vragen bij Europa, die de sleutel in handen heeft om marktmaatregelen te nemen. Mogelijke pistes zijn het ter beschikking stellen van stockageruimte voor de diepgevroren producten of steun voor het uit de markt nemen van aardappelen. Er wordt hierop vanuit de hele sector sterk aangedrongen, want de bewaarkosten bij onze telers lopen intussen sterk op.
Telers dienen overigens te weten of het zinvol is nog extra kosten te maken voor de bewaring als er geen afzetkanaal voorhanden is. Wij raden alle telers alvast aan om alle mogelijk bewijsmateriaal over afvoer of vernietiging van aardappelen te bewaren. We dringen erop aan dat er snel een plan van aanpak komt.
Handel en verwerkende industrie hebben gegarandeerd dat contracten zullen worden nageleefd, al wordt er heel wat geschoven in datum van levering. De meeste leveringen zullen één à twee maanden geschoven worden. Een aantal verwerkende fabrieken liggen op dit moment volledig stil of zo goed als stil doordat de afzet zwaar is teruggevallen.
Voor wat betreft nieuwe seizoen 2020: een aantal verwerkers heeft de telers gevraagd om contracten vrijwillig te ontbinden, al dan niet tegen een kleine vergoeding. Men heeft nog geen zicht op het percentage contracten dat uit de markt moet genomen worden. Wanneer worden de maatregelen opgeheven? Op welke manier zal de markt zich herpakken? Hoe zullen de telers zich daaraan aanpassen? Seizoenspachten kun je zomaar niet ontbinden. In hoeverre past dit in de teeltrotatie? Het kan niet dat de telers voor al die kosten moeten opdraaien! ... Zowel telers als verwerkende industrie kijken op tegen een serieuze berg van miserie.
Nog één ding: “Overmacht inroepen, gaat niet. De juridische adviezen hierover zijn duidelijk. De Economic Risk Management Group die door de overheid in het leven is geroepen, bewaakt de continuïteit in de verwerkingsketens. Van daaruit is een lijst verspreid met de nog beschikbare koelhuizen om verwerkt product op te slaan. Dus dat mag geen excuus zijn.”
Sofie Scherpereel - Landbouwexpert
