De LEADER-projecten als hefboom voor het plattelandsbeleid na de coronacrisis

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Nachtergaele heeft het woord.

Minister, beetje bij beetje kan Vlaanderen starten met de exitstrategie, maar de realiteit op het platteland zal de komende maanden en jaren uiteraard mee worden gekleurd door corona. Het spreekt voor zich dat de vergrijzing op het platteland harder toeslaat, waardoor de problematiek van vereenzaming een nood is die in zowat alle plattelandsgemeenten leeft. Daarnaast zijn er per gemeente specifieke noden waarvoor een gedifferentieerde aanpak nodig is en waarbij kleine gemeenten niet de financiële slagkracht hebben om hier het hoofd aan te bieden, zeker niet na de extra uitgaven naar aanleiding van de coronacrisis.

Reeds voor de coronacrisis ging Vlaanderen al aan de slag met een gedifferentieerde aanpak binnen het plattelandsbeleid. Via het LEADER-programma (Liaison Entre Actions de Développement de l’Economie Rurale) worden er vanuit Vlaanderen subsidies gegeven aan projecten die per streek een uitdaging vormen op het platteland. De invulling daarvan is heel ruim, maar het project moet voldoen aan een streekgebonden nood, waardoor er differentiatie in het beleid ontstaat.

Zoals u reeds aangaf in de commissie Landbouw van 8 april 2020 investeert Vlaanderen jaarlijks zo’n 3,2 miljoen euro in LEADER. Samen met de subsidies die vooral komen uit het Europees Landbouwfonds komt de kostprijs van deze projecten in totaal per jaar neer op ongeveer 10,5 miljoen euro. Door de onzekerheid die er heerst rond de begroting van het Europees Landbouwfonds vanaf 2021, is het onduidelijk of deze LEADER-projecten de komende jaren deze budgetten wel zullen kunnen aanhouden.

Minister, hoe schat u de mogelijkheid in om deze LEADER-projecten te gebruiken als een van de hefbomen om het Vlaamse plattelandsbeleid aan te passen aan de noden na corona per streek of gemeente?

Hoe ziet u de toekomst van de LEADER-projecten na 2020? Hangen het voortbestaan van deze projecten en het budget voor de LEADER-projecten af van de besprekingen rond de Europese landbouwbegroting?

Minister Demir heeft het woord.

Collega, ik dank u voor uw vraag. Op 29 april lichtte ik in deze commissie toe dat ik alle provinciale plattelandscoördinatoren en plaatselijke LEADER-groepen heb meegedeeld dat de projectoproepen LEADER mogelijkheden bieden voor projecten die inspelen op de noden ten gevolge van de coronacrisis. Ik heb alle LEADER-groepen gevraagd om zich, bij de bekendmaking van hun oproepen 2020, waar mogelijk te richten op specifieke noden ten gevolge van de coronacrisis.

Ik besef dat het huidige plattelandsprogramma in 2020 afloopt en dat er nog beperkte middelen te besteden zijn. Maar deze middelen kunnen alvast voor de meest acute noden in de betrokken regio’s worden ingezet.

Op 29 april keurde de landbouwcommissie van het Europees Parlement een overgangsregeling goed voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB): de invoering van een nieuw GLB-pakket wordt uitgesteld en het huidige GLB-pakket loopt alvast in 2021 door.

Mijn administratie gaat nu na wat dit concreet betekent voor de Plaatselijke Groepen LEADER en de uitvoering van hun lokale ontwikkelingsstrategieën (LOS) in het overgangsjaar 2021. Voor de volgende programmaperiode van het GLB zijn door de Europese Commissie nog geen definitieve beslissingen genomen. Over het beschikbare budget en de verordeningen wordt nog steeds onderhandeld op het Europese niveau. Zodra op dit niveau de beslissingen zijn genomen, kunnen we in Vlaanderen invulling geven aan de Vlaamse strategie en maatregelen voor het GLB verder vormgeven. Ik heb daarover ook werkafspraken gemaakt met collega-minister Crevits. Alle indicaties over het GLB na 2020 wijzen er wel op dat er voor de LEADER-werking nog steeds in 5 procent van de middelen zal worden voorzien. Een concrete invulling voor Vlaanderen moet nog worden uitgewerkt op basis van de concrete bepalingen die in de Europese GLB-verordening zullen staan.

De heer Nachtergaele heeft het woord.

Minister, dank u wel voor uw antwoord. Ik heb begrepen dat de budgetten voor 2021 gegarandeerd zijn en dat u verwacht dat die ook later zullen doorlopen.

Misschien een kleine bijkomende vraag. Plant u in het kader van het plattelandsbeleid, dat u toch zult aanpassen, zoals u aangaf in de commissiezitting van 8 april, ook overleg met de gemeenten of vertegenwoordigers van de gemeenten, om te bekijken wat de nieuwe noden zijn die eventueel leven op dat platteland?

Minister Demir heeft het woord.

Collega Nachtergaele, wij zullen uw vraag bekijken. Ik zal daar zo snel mogelijk op terugkomen als er duidelijkheid is. Ik moet ook nog overleggen, dus ik kom daarop terug.

De vraag om uitleg is afgehandeld.