Droogte lente 2020
Vergelijken we met de heel droge zomer van 1976, dan was het neerslagtekort toen rond deze tijd 90 millimeter, nu is dat al 115 millimeter; in 2018 was dat op dit ogenblik 40 millimeter.
Bij een rondtoer te velde stellen we vast:
- vroege aardappelen en spinazie in de zanderige gronden staan als in de woestijn
- in de poldergrond is de aarde als een terrein kiezels, waar o.a. bieten en vlas nauwelijks of niet doorkomen
- Meer en meer haspels in het veld die - sinds anderhalve maand al - volop aan het werken zijn
De boeren hebben slapeloze nachten en veel kopzorgen.
De brede weersverzekering is vanaf dit jaar een feit; meer en meer boeren tekenen in.
“Op dit moment kampen we al met een neerslagtekort van 100 millimeter of 100 liter per vierkante meter”, zegt professor Willems. “De lage grondwaterstanden zijn niet enkel een gevolg van de droogte dit jaar maar ook van die van de voorbije drie jaar. Vooral het uitzonderlijk droge 2018 - dat we afsloten met een tekort van 150 mm - laat zich nog voelen."
Droogte 2019 en Corona-crisis
De Corona-crisis eist z'n tol, waar o.a. aardappeltelers, veehouders, bloemen- en plantenkwekers in een serieuze crisis terechtgekomen zijn. Minister Crevits beloofde deze week in het Landbouwcomice nogmaals voor de passende vergoedingen te zullen zorgen (LEES). De bal wordt weer teruggeketst naar Europa, geld ...
Daarin meldde ze ook dat de officiële erkenning en procedure tot indiening schadedossiers voor de landbouwramp droogte zomer 2019 (15 juni tot 30 september 2019) binnen een tweetal weken zal voorgelegd worden ter goedkeuring door de Vlaamse Regering (LEES). Na één jaar, waar de natuur en land- en tuinbouwers nu nog de schadelijke gevolgen van dragen, is dit meer dan een absolute noodzaak.
Nakend sproeiverbod?
‘We zitten in code geel’, bevestigt Katrien Smet, de woordvoerster van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Dat betekent: verhoogde waakzaamheid en het treffen van de eerste preventieve maatregelen.
De Vlaamse minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) heeft de gouverneurs gevraagd de ecologisch kwetsbare waterlopen te beschermen door te verbieden er nog water uit op te pompen, bijvoorbeeld om akkers te beregenen. De provincie Antwerpen ging daar al op in. De andere zijn het nog aan het bekijken. De waterbeheerders, zoals de VMM, laten minder water afvloeien met behulp van stuwen. In veel waterlopen is het debiet sterk teruggevallen. Ook de grondwaterpeilen staan laag tot zeer laag.
Voor het leidingwater is er nog geen probleem, zegt Carl Heyrman van AquaFlanders, de koepel van de drinkwaterbedrijven. ‘Wij hebben na de vorige droge jaren maatregelen getroffen en kunnen nu tegen een stootje. Maar onze voorraden zijn natuurlijk niet eindeloos en we hopen dat het niet droog blijft tot september. Ondertussen blijft onze boodschap aan de consument om zuinig om te springen met drinkwater, en dat het hele jaar door.’
Dat beaamt de Vlaamse Milieumaatschappij. ‘Je auto wassen of tuin sproeien met kraantjeswater is niet verboden, maar het is wel verspilling, dus je doet het beter niet,’ zegt Katrien Smet.
Pas als de watervoorraden echt krap zouden worden, kan er een verbod afgekondigd worden. Maar dat is lastig te handhaven en het heeft soms een pervers effect: net voor het van kracht wordt, schiet het verbruik de hoogte in.
Vorige week stelden de watermaatschappijen een kleine piek in het verbruik vast, tot maximaal 10 procent extra. ‘We vermoeden dat bij veel mensen de regenwaterput leegstond en ze leidingwater gebruikt hebben om bij te vullen’, zegt Carl Heyrman.
Minister Demir werkt aan een nieuw droogteplan, dat pas tegen de lente van 2021 zou klaar zijn.
Er komt een heuse wateroorlog
Berekeningsmethode doorlopend neerslagtekort
Meer droogtetolerante gewassen via ggo?
Na de droge zomers van de afgelopen jaren belooft het (nu al) rampenjaar 2020 niet veel goeds. Landbouwers pompen reeds massaal grondwater op om hun gewassen te bevloeien. Er rest hun weinig andere keuze: de intensieve teelt van een gewas als de aardappel, centraal in het Belgische voedingspatroon, vergt nu eenmaal veel waterverbruik.
De vraag hoelang we dit nog kunnen volhouden dringt zich op. Er is nood aan een degelijk alternatief. Met ggo-technologie (genetische modificatie van gewassen) zou het mogelijk kunnen zijn om een aardappelvariant te ontwikkelen die droogtetolerant is.
LEES
Sofie Scherpereel - Landbouwexpert
TWITTER WILLEMS
