FACT-app om communicatie met anderstaligen in de land- en tuinbouw te verbeteren

Mevrouw Talpe heeft het woord.

De provincie West-Vlaanderen – maar ook andere – wordt geconfronteerd met heel wat anderstalige werknemers wiens kennis van het Nederlands op de werkvloer weinig toereikend is. Dat is zeker ook zo voor de land- en tuinbouw. U herinnert zich wellicht ‘Man bijt hond’ van enkele jaren terug, waarin een West-Vlaamse landbouwer aan zijn Poolse seizoensarbeider met handen en voeten probeerde uit te leggen wat een ‘obusios’ was. Dat was natuurlijk uitvergroot voor televisiedoeleinden, maar het kwam er wel op neer dat men de mensen moet uitleggen wat de gevaren zijn en dat men dan botst op de muren van de ‘begrijpbaarheid’.

Het provinciaal bestuur in West-Vlaanderen heeft daarom de FACT-app gelanceerd. Die maakt het mogelijk om woorden uit acht verschillende talen, het Pools, Roemeens, Frans, Engels, Arabisch, Pashtu, Dari en uiteraard het Nederlands, te vertalen. Er zitten 940 woorden in die kunnen vertaald worden vanuit een taal naar keuze naar de gewenste doeltaal. De app bevat zowel eenvoudige alledaagse woorden als basisjargon voor de werkvloer. Ook interessant: door de covidcrisis werd ook een vocabularium in de app voorzien dat betrekking heeft op veiligheid en gezondheid.

De app beperkt zich niet louter tot de vertaling, maar voegt ook de uitspraak en een ondersteunend beeld toe. Naast het actief vertalen is er ook een oefenmodule voorzien om de kennis van een andere taal te oefenen.

Deze tool lijkt een handig instrument om de communicatie binnen de land- en tuinbouw te verbeteren. Dit is ook belangrijk met het oog op het voorkomen van arbeidsongevallen of onnodige misverstanden.

Minister, hoe schat u het gebruik van de FACT-app in de land- en tuinbouw in?

Hebt u kennis genomen van het initiatief en onderzocht in welke mate deze app zijn opzet voor een betere communicatie in de land- en tuinbouw waarmaakt?

Overweegt u om deze goede praktijk uit West-Vlaanderen over heel Vlaanderen uit te rollen? West-Vlaanderen is lang niet de enige provincie die werkt met anderstalige arbeiders in de land- en tuinbouw werken.

Minister Crevits heeft het woord.

Collega Talpe, de FACT-app werd op 16 juni 2020 gelanceerd. Het was een samenwerking tussen Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk. Het is een INTERREG-project, vandaar dat West-Vlaanderen meedoet. Het totaal aantal downloads van FACT lag medio september op 3718, waarvan 2390 toestellen in België.

Het gebruik van de app gaat breder dan de landbouwsector alleen en moet ervoor zorgen dat communiceren op de werkvloer een stuk gemakkelijker wordt.

Ik denk dat het zeer goed is dat een dergelijk initiatief bestaat. In de landbouwsector kan het van nut zijn om met de seizoenarbeiders te communiceren, bijvoorbeeld om bepaalde veiligheidsprocédé’s uit te leggen. In andere sectoren, waar er niet via seizoenarbeid gewerkt wordt, kan het een opstap zijn om Nederlands te leren.

De app is in nauw overleg met de landbouwsector ontwikkeld en wordt volgens mijn informatie ook door de sector verder besproken en geëvalueerd. Men moet er de courante woorden insteken natuurlijk. De app is een hulpmiddel, maar is nog verder in ontwikkeling. Zo kan de woordenschat nog worden uitgebreid, kunnen er meer talen – bijvoorbeeld het Bulgaars – worden ondersteund en is de maximale gebruiksvriendelijkheid een blijvend aandachtspunt. De beheerder van de app bekijkt ook om meer aspecten rond zorg in de app op te nemen.

Ik ben er niet zeker van dat het West-Vlaams als taal is opgenomen in de app. Het is belangrijk om elkaar goed te begrijpen. Het is zeker niet zo dat de app enkel in West-Vlaanderen bekendgemaakt en gebruikt zal worden. De app is gratis en is dus door iedereen vrij te downloaden en te gebruiken. De projectpartners verspreidden de info over de app na de lancering via hun eigen communicatiekanalen.

Ik heb de app zelf ook gedownload en zo weet ik nu dat ‘aardbeien oogsten’ in het Pools klinkt als ‘truskwaki speeradschj’. Gebruik van de app betekent niet dat men het goed uitspreekt. We gaan er dus op vooruit, denk aan de reportage in ‘Man bijt hond’ van zo’n tien jaar geleden, waar zulke fantastische uitspraken gedaan werden.

Ook PreventAgri, een initatief van de sociale partners in de groene sectoren, nam een rol op in de communicatie en verspreidt dit over heel Vlaanderen.

Binnen VDAB werd na de lancering van de app een bericht naar alle instructeurs Nederlands voor anderstaligen gestuurd. De instructeurs kunnen de app nu verder gebruiken in hun opleidingen, als ze dit wensen.

De asielcentra en de centra voor basiseducatie (CBE’s) van West-Vlaanderen zaten mee aan de tafel bij de ontwikkeling van de app. Er werd hun ook alle info rond de verspreiding toegestuurd, met de specifieke vraag om deze verder te verspreiden in heel Vlaanderen. Ik vernam dat zelfs een brandweerzone, Zone Midwest, bekijkt om de app te gebruiken bij interventies, als ze met anderstaligen in aanraking komen. De toepassing hoeft dus zeker niet tot de huidige deelsectoren beperkt te blijven, al zijn de woorden die erin zitten wel specifiek op de landbouw georiënteerd.

Wordt dus vervolgd.

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Minister, ik ben blij dat u zo enthousiast bent. Ook ik vind het een fantastisch initiatief en het kent blijkbaar ook heel wat bijval. Voor zover ik weet, zit het West-Vlaams er nog niet in, maar we kunnen daar altijd over onderhandelen, zodat die mooie taal, dat mooie dialect, ook wordt opgenomen.

Nu, het initiatief is heel lovenswaardig. In mijn omgeving hoor ik dat heel wat landbouwers de app nog niet kennen. Misschien is dat iets wat wij ook wel vanuit Vlaanderen kunnen ondersteunen, zodat we daar meer ruchtbaarheid aan geven. Als ik het goed begrijp, kan iedereen in Vlaanderen die app downloaden en gebruiken. Ik zie dus nog een verdere uitrol mogelijk. Ik veronderstel dat we het ook zullen evalueren. Ik ga ook even na hoelang het project loopt en wat de uitbreidingsmogelijkheden zijn van de toepassing.

Minister Crevits heeft het woord.

Ik heb nog één opmerking, collega Talpe: ik neem ook initiatief. Omdat de app iets is wat we verder kunnen uitrollen, ga ik ook heel actief VDAB benaderen om het bestaan van de app mee kenbaar te maken. Ik wil ook dat dit actief opgenomen wordt in het aanbod voor anderstaligen en hun werkgevers. De instructeurs van VDAB kunnen de app ook gebruiken in hun opleidingen, zowel tijdens de opleidingen in de VDAB-centra als tijdens de lopende trajecten in bedrijven waar Nederlands wordt gegeven op de werkvloer. Ik ga er dus zeer actief mee aan de slag.

De vraag om uitleg is afgehandeld.