Hitte en droogte treffen Europese landbouwoogst almaar harder

Dat zegt een studie van wetenschappers aan de Nova School of Science and Technology in Lissabon, gebaseerd op een analyse van de landbouwproductie in achtentwintig Europese landen – de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk – van de afgelopen vijftig jaar. De resultaten van de studie geven volgens de onderzoekers duidelijk dat voedselsystemen bijzonder kwetsbaar voor de klimaatverandering zijn.

‘Wanneer de resultaten van de landbouwoogsten werden vergeleken met gegevens over extreme weersomstandigheden – droogtes, hittegolven, overstromingen en koudeperiodes – komen duidelijke bewijzen naar voor dat de klimaatverandering op dit ogenblik al tot toenemende oogstverliezen leidt.’

De onderzoekers merken op dat de vier onderzochte weersomstandigheden de voorbije halve eeuw allemaal een duidelijke toename hebben laten optekenen, maar moet vooral worden vastgesteld dat de impact van hitte en droogte op de gewasproductie ongeveer een verdrievoudiging heeft gekend.

‘Gedurende de eerste vijfentwintig jaar werd een verlies van 2,2 procent genoteerd’, zeggen ze. ‘Tijdens de tweede helft van de onderzochte periode liep die schade echter op tot 7,3 procent.’

‘Bijzondere droogteperiodes zorgen voor grote problemen’, benadrukt onderzoeksleider Teresa Bras, expert landbouwtechnologie aan de Nova School. ‘Droogtes worden steeds vaker opgemerkt, maar laten tevens een grotere intensiteit noteren. De problemen met de grootste impact, worden onevenredig ernstiger.’

De onderzoekers merken wel op dat de opbrengsten van de Europese oogsten de voorbije decennia nog steeds zijn gestegen. ‘Tijdens de tweede helft van de onderzochte periode kon een toename met bijna 150 procent tegenover de eerste vijfentwintig jaar worden opgemerkt,’ voert Teresa Bas aan.

De impact van extreme weersomstandigheden kan wel verschillen naargelang het gewas dat wordt gecultiveerd. ‘Granen, die bijna 65 procent van het Europese landbouwoppervlak gebruiken en vooral de basis voor veevoeder zijn, worden het meest getroffen,’ luidt het.

‘Daar werd consistent een grotere impact van droogtes en hittegolven opgemerkt dan bij andere gewassen. Elk jaar droogte leidt hier tot een bijkomend verlies van 3 procent. Dit heeft mogelijk wel te maken met een intensievere irrigatie van andere teelten, zoals groenten, wijnranken en fruit.’

De onderzoekers waarschuwen nog dat door de klimaatverandering het risico op extreme weersomstandigheden nog sterk zal toenemen. ‘Die problemen kunnen een aanzienlijke impact op de beschikbaarheid en de prijzen van de landbouwproducten’, wordt er opgemerkt.

‘Een zware hittegolf en droogte drie jaar geleden hebben in Europa de graanproductie met 8 procent doen dalen in vergelijking met het gemiddelde van de vijf jaar voordien. Dat heeft geleid tot een tekort aan veevoeder en een sterke stijging van de prijzen op de voedselmarkt.’