De Go4Food-oproep in de zomer van 2021 richtte zich op voedselveranderaars met een beloftevol idee rond voedsel voor de toekomst. Met 79 inzendingen was de Go4Food-oproep een groot succes. De ideeën met de grootste impact werden geselecteerd om verder uitgewerkt te worden door middel van samenwerking in voedseltafels. Voedselveranderaars krijgen daarbij de steun van een brede voedselcoalitie. Zij faciliteren de totstandkoming van concrete acties, spreken hun netwerk aan en bieden relevante expertise aan.
Dit zijn de vijf projecten die een subsidie krijgen:
· Universiteit Gent wil de sector van korteketenproducenten verenigen in een platform rond dienstengebaseerde verdienmodellen. In CSA-landbouwbedrijven (community-supported agriculture) kopen consumenten geen groenten, maar toegang tot de boerderij. Ze betalen jaarlijks lidgeld en ontvangen in ruil een oogstaandeel in de vorm van zelfpluk of pakketten. Dienstengebaseerde businessmodellen hebben eigenschappen die uniek geschikt zijn om de logistieke nadelen van korte keten te verkleinen en de voordelen ervan beter tot hun recht te laten komen. Het project wil een platform dat ontwikkeld is voor het beheer van zelfoogstboerderijen, openen voor alle korteketenproducenten.
· De Katholieke Hogeschool Vives Zuid brengt liefhebbers, landbouwers, scholen en wetenschappers samen rond de veredeling en verwerking van nieuwe lokale variëteiten, zoals bataat (zoete aardappel) en yacon. Dat speelt in op de vraag van consumenten naar extra diversiteit in het groenterek, versheid en nabijheid. Andere innovatieve knolgewassen zoals oca, mashua en gember staan op het verlanglijstje.
· Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant introduceert het concept van oogstaandelen in de akkerbouw. Zelfplukboerderijen tonen aan dat geëngageerde consumenten bereid zijn om te participeren in het teeltrisico van de boer. Vanwege de machinale oogst en het aan een verwerker uit te besteden sorteerproces worden nieuwe teelten zoals quinoa en linzen noodzakelijkerwijs op een veel grotere schaal geteeld dan de groenten op een CSA-bedrijf. Dat staat vaak haaks op de wens van een landbouwer om een nieuwe teelt op bescheiden schaal te introduceren op zijn bedrijf. Tussen zaai en oogst kunnen consumenten al intekenen op een of meerdere oogstaandelen van 10 m², wat overeenkomt met 2 kg quinoa of linzen.
· Het Food Forest Institute wil een voedselbosstrategie voor heel Vlaanderen uitwerken. Vlaanderen heeft meer bomen nodig om klimaatrobuust te worden. Een voedselbos biedt kansen omdat je slechts eenmalig bomen moet planten, die voor decennia voedsel produceren in de vorm van noten of fruit. Bomen zorgen voor warmtebuffering, opslag van CO2 en bodemopbouw en zijn een thuis voor biodiversiteit. Bovendien kunnen voedselbossen de burger dichter bij de voedselproductie brengen en een buffer zijn tussen steden en het agrarisch gebied. Voedselbossen kunnen het huidige landbouwsysteem versterken.
· Brood(doos)nodig?! is een initiatief van Enchanté vzw om de problematiek van de lege brooddozen aan te pakken. Een gezonde maaltijd is cruciaal om je dag door te komen. Dat geldt zeker voor kinderen en jongeren, want samen leren, spelen en je concentreren, lukt niet met een lege maag. Het project maakt ouders, leerkrachten, familie en buren warm om met een klein gebaar - een gift of een traktatie - een groot verschil te maken. De vertrouwenspersoon binnen de school gebruikt de bijdragen om leerlingen te ondersteunen voor wie zo'n solidair maal welgekomen is.
Minister Crevits reageert opgetogen: ‘Ik ben heel blij dat de voedseltafels op een creatieve en innovatieve manier werken rond verschillende uitdagingen waarmee ons voedselsysteem te kampen heeft. Dat zal een hefboomeffect hebben en levert winst op voor de boer en de burger, voor onze economie en onze maatschappij. Vandaag geven we vijf projecten een duwtje in de rug om de stap te zetten van idee naar realisatie.’
Naast de vijf voedseltafels die nu seed money ontvangen, zijn er nog vier andere voedseltafels aan het werk. Zij gaan op zoek naar gedragen oplossingen voor voedselreststromen, willen landbouwers en andere schakels in de keten samenbrengen rond innovatie en duurzaamheid, pionieren met een verdienmodel voor de landbouwer rond carbon farming en brengen schoolkinderen in contact met de land- en tuinbouw.
In 2022 schrijft een brede voedselcoalitie, samengesteld uit vertegenwoordigers uit de agrovoedingsketen, onderzoek en beleid, aan een toekomstgerichte Vlaamse voedselstrategie, met doelstellingen en concrete acties. Er zijn vier strategische doelstellingen vooropgesteld: voluit voor een veerkrachtige voedseleconomie, voedsel verbindt boer en burger, circulair en duurzaam ondernemen voor de toekomst en gezonde en duurzame voeding voor iedereen.
In aanloop naar de Vlaamse voedseltop op 29 november 2022 lanceert het Departement Landbouw en Visserij ook een nieuwsbrief Voedsel voor iedereen die graag op de hoogte blijft.
Voor meer informatie: Vlaamse kost (voedselstrategie) | Departement Landbouw & Visserij (vlaanderen.be)
