Uitstel beslissing Vlaamse Regering Ventilusdossier

– Deze vraag om uitleg werd via videoconferentie behandeld.

De heer Aerts heeft het woord.

Minister, in het voorjaar van 2021 – ondertussen al meer dan een jaar geleden – stelde de Vlaamse Regering een intendant aan om de vele vragen van de burgerplatforms over de Ventilusverbinding te beantwoorden en te bemiddelen tussen de verschillende stakeholders. Ook al een tijd geleden, eind februari, bezorgde de Ventilusintendant, Guy Vloebergh, zijn rapport aan u, als bevoegd minister. Op 16 mei communiceerde hij voor het eerst extern over zijn rapport. Hij had een heel helder standpunt op dat moment: "Bovengrondse lijnen zijn op dit ogenblik de enige technische oplossing om een robuust en toekomstgericht elektriciteitsnet uit te bouwen dat de energietransitie kan realiseren." Daar is weinig ruimte voor interpretatie. Verder roept hij vooral op om ook snel een keuze te maken, om de onzekerheid weg te nemen. Vandaag zijn tienduizenden mensen in West-Vlaanderen al veel te lang ongerust.

Hoewel u als minister begin maart in de commissie aangaf dat u slechts enkele weken nodig had – en dat zei u in mei eigenlijk opnieuw, dat u niet veel tijd nodig ging hebben, dat het geen kwestie van maanden was, maar van enkele weken –, stellen we toch vast dat de Vlaamse Regering afgelopen vrijdag opnieuw geen beslissing kon nemen. We hebben nu wel vernomen dat er met de burgemeesters nog overleg gevoerd zal worden, maar minister, over dit dossier heb ik toch nog enkele vragen.

Welke afspraken werden er verder nog over Ventilus gemaakt in de schoot van de Vlaamse Regering? Er wordt af en toe gezegd dat er geen bijkomend onderzoek meer zal gebeuren. Is dat het geval of niet?

Welke extra flankerende maatregelen worden er gevraagd en waaraan wordt er dan gedacht?

Overweegt u om vanuit de Vlaamse Regering zelf ook bijkomende flankerende maatregelen te voorzien?

Minister Demir heeft het woord.

Dank u wel, collega Aerts.

U weet dat het dossier inderdaad door de regering besproken is en dat de Vlaamse Regering heeft beslist dat we, aan de hand van het rapport van de intendant – en hiermee is zijn opdracht dan ook afgerond – en wat concrete flankerende maatregelen die we ook in de schoot van de regering besproken hebben, in de zomer de burgemeesters in West-Vlaanderen zullen spreken. We zullen dat doen, de viceministers-presidenten, de minister-president en ikzelf.   

Sta mij toe om niet in te gaan op de flankerende maatregelen die we intern met de Vlaamse Regering besproken hebben, want dat zou, denk ik, niet netjes zijn naar de burgemeesters toe. We willen het op de eerste plaats met hen aftoetsen. 

De heer Aerts heeft het woord.

Dat was een zeer kort antwoord, in tegenstelling tot de vorige vragen.

Minister, de open hand van de Vlaamse Regering wordt niet zo positief onthaald, als we de pers mogen geloven of als ik collega Dochy – die hier ook ‘in de Zoom’ zit – mag geloven in de pers. Daar wordt eigenlijk gezegd dat als er geen verder onderzoek wordt gepleegd, men niet overstag gaat. Ik heb het gevoel, minister, dat de in die regio betrokken burgemeesters vooral de hakken in het zand zetten. Dat vind ik bijzonder opmerkelijk, op een moment dat duidelijk wordt dat nieuwe windturbines en zonneparken vandaag geen garantie meer bieden om constant elektriciteit te produceren en dat ook bedrijven geen permanente aansluiting meer krijgen in West-Vlaanderen omdat het net oververzadigd is.

Ik vind dat opmerkelijk, na al het gevoerde onderzoek dat al gebeurd is. We hebben het verslag van de intendant, maar er was daarvoor ook al het onderzoek van Elia – dat gecontesteerd werd. Dan zijn er nog twee bijkomende onderzoeken gebeurd, door het departement Omgeving en nog een ander studiebureau, en die conclusies zijn bijzonder helder. En dan zie ik, minister, dat het openbaar onderzoek van de eerste fase nog maar in 2019 afliep en dat we nu, drie jaar later, nog altijd tijd moeten kopen, en dat dan het argument is dat u gaat spreken met de burgemeesters, terwijl u dit rapport al vijf maanden in handen heeft. Ik ging ervan uit dat u op dat moment al de nodige gesprekken daarover aanging.

Daarbovenop komt dat ook de intendant, 25 West-Vlaamse burgemeesters en de gouverneur hebben samengezeten. Ik had het vermoeden dat dit al was afgestemd met de burgemeesters zelf. Minister, mijn vraag daarover is of u de afgelopen maanden, sinds het bekendmaken van het rapport door de intendant, die tijd gebruikt hebt om ook met een aantal van de burgemeesters samen te zitten.

De heer Gryffroy heeft het woord.

Ik zal letterlijk herhalen wat collega Aerts zegt: ‘Ik vind het opmerkelijk dat men in West-Vlaanderen nog altijd niet begrepen heeft dat we deze nodig hebben voor de windturbines op zee.’ Ik vind het zeer belerend dat u gaat zeggen wat ze in West-Vlaanderen moeten doen en dat u dat opmerkelijk vindt. Wel, ik vind het ook opmerkelijk dat alle West-Vlamingen kerncentrales willen behouden, maar dat er nog altijd een federale minister is die dat niet begrepen heeft. Dank u.

De heer Schiltz heeft het woord.

Collega Gryffroy, die laatste opmerking is natuurlijk een beetje naast de kwestie. Er was ooit een Romeinse senator die elke tussenkomst besloot met: ‘Bovendien ben ik van mening dat Carthago vernietigd moet worden.’ Uw Vlaams pleidooi in het Vlaams Parlement om koste wat het kost het woord kernenergie te laten vallen, doet er enigszins aan denken.

Collega's, in deze vraagstelling heeft de minister een keurig traject gelopen. Uiteraard is de impact groot en is er tijd nodig om alle elementen in kaart te brengen. De objectivering van het dossier door de intendant heeft daar zeker toe bijgedragen. Minister, u kent ons standpunt en u hebt in ons een medestander om dit dossier op een correcte manier vlot te trekken.

Sta me toe nog dit element in het debat te brengen. Ik denk dat het op dit moment heel belangrijk is om aan de bevolking van West-Vlaanderen die potentieel getroffen wordt door een traject, snel duidelijk te maken over welk traject het zal gaan, over hoeveel percelen het exact gaat en welke flankerende maatregelen er voor deze mensen in het verschiet liggen. Wanneer de dingen concreet worden, kan men beter het individuele tegen het collectieve belang afwegen. Collega Gryffroy, zelfs met een kerncentrale in West-Vlaanderen is een versterking van het netwerk nodig.

Minister, ik denk dat het goed is dat u gestaag verder werkt en probeert om zoveel mogelijk lokaal draagvlak te creëren maar ook de omvang van het project te reduceren tot zijn reële omvang om op die manier de vele West-Vlamingen die door het uiteindelijke traject niet zullen worden getroffen, meteen gerust te stellen.

Minister Demir heeft het woord.

Dank u, collega's. Ik neem nota van de verschillende tussenkomsten. Gelet op de gevoeligheid van het dossier moeten we in de zomer alles op alles zetten om een goed overleg te hebben met de lokale gemeenschap om nog eens naar hun bezorgdheden te luisteren en met hen te kijken wat de Vlaamse Regering kan doen en wat flankerend beleid inhoudt. Vervolgens zal in september het dossier opnieuw in de ministerraad komen om het verder te bespreken.

De heer Aerts heeft het woord.

Ik stel vooral vast dat er nu nog geen antwoorden worden gegeven op vragen over dit dossier. Ik vind dat op zich jammer, vooral omdat het al zo lang duurt en het inderdaad belangrijk is om die duidelijkheid te verschaffen aan de inwoners. Ik zie collega Gryffroy zuchten, maar dit proces is drie jaar ver en we zitten in stap 2 en we moeten naar stap 13. Er komen nog tal van momenten om bij te sturen, maar cruciaal is dat het aantal tracés verminderd wordt en dat er duidelijkheid komt over wie er effectief wordt getroffen. En ja, we moeten absoluut voor mensen die geconfronteerd worden met de nadelen ervan, voorzien dat zij ruim worden gecompenseerd. Dat is absoluut noodzakelijk. Elia heeft daar fondsen voor. Wat mij betreft mag de Vlaamse Regering daar absoluut nog een stuk bovenop doen, maar het is wel belangrijk dat we die stappen zetten.

Ik hoop dus echt dat we hier in september een stap vooruit gaan en we eindelijk naar stap 3 van de 13 kunnen gaan, want er is nog heel wat werk aan de winkel op dit moment. De bevoorradingszekerheid en de hernieuwbare energie en de elektrificatie van West-Vlaanderen, maar eigenlijk van heel Vlaanderen, is bedreigd door dit continu uit te stellen. Dat blijkt uit alle onderzoeken die tot nu toe gevoerd werden.

De vraag om uitleg is afgehandeld.