Tiana (18) wil boerderij van opa en oma overnemen

In het zesde jaar van het atheneum van Zottegem schieten de plannen alle kanten uit. Geschiedenis, Germaanse talen, lichamelijke opvoeding, … noem maar op. En wat later komt: dat zien ze wel. Zo gaat dat in het afstudeerjaar. Maar één meisje in de klas wiskunde-wetenschappen weet perfect waar ze heen wil. Volgend jaar wil ze de boerderij van haar opa en mémé overnemen. Op haar 18. En dat is opmerkelijk. De afgelopen maanden waren er overal in het land boerenprotesten. Werden er krantenpagina’s over volgeschreven. De hoofdrolspelers: jonge boeren die vrezen voor de toekomst van hun job. Omdat het sop de kolen niet meer waard is, omdat de sector verzuipt in de regels en omdat nauwelijks nog iemand een nieuwe varkensstal vergund krijgt. “Ik moest naar school, maar vrienden van me zijn wel gaan protesteren. Ze kregen veel steun. Maar ook boegeroep van mensen die niet op hun werk geraakten. Ik snap dat niet. Zonder ons ligt er geen eten in de rekken.”

Al wordt Tiana geen voltijdse boerin. “Ik ga het eerst combineren met mijn studies industrieel ingenieur biowetenschappen, om dan te specialiseren in de landbouwkunde. Dus ik ga mémé en opa nog wel wat nodig hebben op de boerderij.” Maar ze ziet het ruimer. In de liefde ook. “Ik zou graag iemand hebben die mijn passie deelt en begrijpt. En dan wordt het misschien ooit onze fulltime job. Ik zou het graag doen, de kleine boerderij die we nu hebben combineren met wat loonwerk.” (Lees verder onder de foto)

Ze weet wel niet of die droom ooit zal uitkomen. “Het wordt alsmaar moeilijker”, zegt ze. “Er zijn zoveel regels waaraan we ons moeten houden. De boer is zijn vrijheid kwijt. We mogen niet meer zeggen: ‘Dit jaar gaan we dit gewas eens zaaien’. En de politiek heeft het de hele tijd over de intensieve landbouw, niet over de kleine en lokale boeren.” Het is voor die politiek dat ze over anderhalve week voor het eerst moet stemmen. “Ik twijfel nog. Ik heb best veel raakvlakken met Vooruit. Maar ze maken van landbouw geen thema. En dan is er de CD&V. Dat is zogezegd de landbouwpartij, maar veel eer hebben ze die naam de afgelopen jaren niet aangedaan.”

Tiana voelt zich niet alleen in de steek gelaten door de politiek. “Ook door de mensen. Middelvingers en roepen naar mij, als ik de straat even blokkeer met de tractor. Ik ben het gewend geraakt. En als ik na het werk met mijn vuile kleren in de frituur sta, krijg ik blikken van ‘wat staat gij hier te doen’. Maar ze vergeten dat ze zonder ons geen frietjes zouden hebben in de frituur.” Ook op school begrijpen ze haar keuze niet echt. “Ik praat er niet zo over.”

De laatstejaarsstudente kan volgend jaar zowat élke richting aan. “In de kerstvakantie zat ik rond de 90 procent”, zegt ze met een bescheiden fierheid. We vragen het haar respectvol: of ze dan niet te slim is voor de boerenstiel? “Helemaal niet. Ze zeggen dat soms: ‘die domme boerkes’. Maar de tijd van varkens in- en uitladen, van zaaien en rooien, dat is gedaan. De boer zit vaak op zijn bureau. Ik snap soms niet hoe ze de stal, de akker en het bureau weten te combineren.”

Haar grootouders hebben een kleine boerderij. “Een uit de hand gelopen hobby”, zegt ze zelf. “We hebben een weide met twee koeien. Maar die dienen enkel om zelf met de familie op te eten. En op enkele hectare hebben we graan, mais en aardappelen. Die laatste verkopen we op de boerderij of brengen we naar de mensen. Van het land naar de klant, zonder tussenschakels. Iedereen is welkom bij ons in de Leeuwergemstraat”, zegt ze. “Je steunt bij ons de lokale landbouw.” Ze wil zelfs groeien. “Misschien komt er wel een automaat of een écht verkooppunt.”

Landbouwexperte Sofie Scherpereel is blij dat er nog jongedames zoals Tiana zijn. “Of het nu groot- of kleinschalig is: boeren is in het huidige klimaat, en in alle betekenissen van dat woord, ontzettend moeilijk geworden. Om erin verder te gaan, moet het in de genen zitten, het moet een passie zijn. Want je kiest voor een specifieke manier van leven. En het uitvoeren van het beroep wordt steeds moeilijker.” Ze snapt dat jongeren twijfelen om in het beroep te stappen, zeker in grote bedrijven. “Als kinderen niet écht gemotiveerd zijn, dan zou ik ze als ouders zelfs afraden om de zaak over te nemen.”