De federale beleidsplannen voor landbouw

Een vraag over de federale plannen in het Vlaams Parlement: dat kan niet anders dan interessant zijn.

De heer Sintobin heeft het woord.

Zo is het meestal, voorzitter. Maar het is wel zo dat ik mij, samen met mijn gewaardeerde medewerker, de moeite heb getroost om het federale luik Landbouw even door te nemen. Eigenlijk is dat er niet, want er is geen landbouwbevoegdheid op federaal niveau, dacht ik. Bijna alles is gewestelijk. Het luik Landbouw, zoals voedselveiligheid en dergelijke, zit, bij mijn weten, onder Volksgezondheid. Toch hebben wij dit even doorgenomen.

Het lijkt wel alsof sommige mensen op het federale niveau, en dan in het bijzonder de minister van Landbouw – die eigenlijk alleen op het Europese toneel iets te betekenen heeft wanneer het over landbouw gaat –, toch het een en ander op papier heeft gezet in zijn beleidsnota betreffende het landbouwbeleid in Vlaanderen en de volledige uitvoering van de Agenda 2030 en de duurzameontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals of SDG’s) van de Verenigde Naties. Hierin staat dat het belangrijk is om de veerkracht van onze landbouwbedrijven te versterken en ons voor te bereiden op eventuele schokken in de toekomst. Ik citeer: “In het beleid inzake veiligheid van de voedselketen en de gezondheid van planten en dieren dat wij op federaal niveau zullen voeren, zullen wij een structurele en duurzame benadering hanteren door bestaande elementen te versterken, maar ook door elementen eraan toe te voegen op het vlak van fundamentele transformatie en paradigmaverschuiving.” Zo zal een dergelijke systemische benadering in 2025 worden toegepast voor zes specifieke actiepunten: het nationaal actieplan betreffende de risico’s verbonden aan het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen; het federaal plan voor bestuivers; het actieplan ter bestrijding van de antimicrobiële resistentie; de uitwerking van het plan ‘One Health’ voor zoönosen; de uitwerking van een wetgevend kader op EU-niveau betreffende de nieuwe genomische technieken; het sensibiliseren en informeren van burgers over het belang van de gezondheid van planten.

Mij lijkt het dat de realisatie van deze actiepunten – nu komt het, voorzitter – in de praktijk grote gevolgen kan hebben voor de Vlaamse land- en tuinbouwers. Vandaar heb ik volgende vragen. 

Bent u het met mij eens, minister, dat deze actiepunten allemaal louter exclusief federale bevoegdheden zijn? 

Hoe ziet u de voorgestelde paradigmaverschuiving en de gevolgen ervan voor onze land- en tuinbouw? 

Hoe gaat u ervoor zorgen dat de Vlaamse stem niet alleen gehoord wordt, maar ook mee beslist in de uitrol van deze actiepunten? 

En het belangrijkste, minister: bent u het met mij eens dat landbouw een volledig Vlaamse bevoegdheid is?

Minister Brouns heeft het woord.

Dank u wel voor uw vraag, collega Sintobin. Ik vind alvast dat elke overheid in dit land landbouw een groot hart moet toedragen. De punten die u noemt, raken inderdaad soms aan Vlaamse bevoegdheden. Ik geloof echter in goede samenwerking, waarbij het federale niveau, vanuit zijn bestaande bevoegdheden, mee actie onderneemt. Op dit ogenblik heb ik geen reden om aan te nemen dat mijn federale collega Clarinval, tot wiens bevoegdheid de resterende federale landbouwbevoegdheden behoren, de intentie heeft buiten de eigen bevoegdheid te treden.

Een paradigmaverschuiving zou ik de focus op de SDG’s van de Verenigde Naties niet noemen. Die bestaan al sinds 2015. Het gaat over de focus op armoede, honger en voldoende duurzaam water voor iedereen. Ik ben daar in elk geval niet tegen. Het belang van water voor onze landbouwsector wordt nog maar eens aangetoond, in de eerste plaats voor voedselproductie. Wereldwijd staan we nog steeds voor een uitdaging. Het is dus niet zo vreemd dat dit in het federale regeerakkoord is opgenomen.

Voor vragen over de concrete uitvoering van de federale beleidsnota, blijf ik u het antwoord schuldig. Het is immers niet aan mij om duiding te geven bij de geplande federale initiatieven.

U hoeft zich geen zorgen te maken over de Vlaamse stem aan tafel, collega Sintobin. Ik heb regelmatig constructief contact met mijn collega Clarinval. De stem van het Vlaamse Gewest wordt bovendien gehoord doordat er een goede samenwerking is tussen de federale overheidsdiensten en mijn eigen diensten.

Ten slotte bestaat er een verplichting tot overleg voor maatregelen die de Federale Regering zou nemen met impact op de Vlaamse bevoegdheden – dat weet u – en vice versa. Dat overleg vindt plaats in de schoot van de Interministeriële Conferentie voor het Landbouwbeleid (ICLB) en de permanente werkgroep ervan.

De heer Sintobin heeft het woord.

Ik ben ervan overtuigd dat minister Clarinval een hart heeft voor de landbouw. Ik heb de man al een paar keer ontmoet en gesproken, en je merkt wel dat hij een hart heeft voor de landbouw. Toch vind ik het vreemd dat de federale overheid spreekt over de resterende landbouwbevoegdheden. Ik weet eigenlijk niet precies wat die bevoegdheden zijn binnen de Federale Regering. Als ik zie wat men in deze actiepunten schrijft, lijkt het erop dat het gaat over bevoegdheden die eigenlijk niet onder de federale overheid mogen vallen of die tot een inbreuk – als ik dat woord mag gebruiken – zouden kunnen leiden op de Vlaamse bevoegdheden.

Ik hoor van u dat u alles van nabij zult bewaken en alles zult bespreken of overleggen, vooral via de interministeriële conferentie, wanneer dat nodig is. Indien we merken dat er toch een bevoegdheidsoverschrijding zou gebeuren, zullen we zeker terugkomen naar deze commissie met nieuwe vragen.

De heer Coel heeft het woord.

Collega Sintobin heeft dit thema op 12 februari al eens aangesneden in deze commissie. Toen had u geantwoord, minister, dat een evaluatie van het samenwerkingsakkoord met de federale collega's misschien een manier is waarop we als bevoegde regio onze stempel kunnen drukken, om zo onze bevoegdheid op het vlak van landbouwbeleid nog voller te maken. Is dat proces opgestart? Hebt u al overleg gehad over die evaluatie van die samenwerking?

Minister Brouns heeft het woord.

U neemt mij de woorden uit de mond, collega Coel. Ik wilde dit nog toevoegen en antwoorden aan collega Sintobin. Wij willen uiteraard onze landbouwbevoegdheden maximaal uitputten, dat spreekt voor zich. We hebben het daarnet nog in een vraag daarover gehad: waar speelt het Europees landbouwbeleid en het omgevingsbeleid met impact op landbouw zich vooral af? Op Europees niveau. Wij willen in de eerste stoel zitten aan die Europese tafel. Daarvoor moet die samenwerkingsovereenkomst nog aangepast worden. Dat staat nu in beide regeerakkoorden. We hebben dus een basis om die samenwerkingsovereenkomst aan te passen, zodat de gewesten Wallonië en Vlaanderen in eerste orde de Europese onderhandelingen kunnen voeren voor de Vlaamse landbouw.

De vraag om uitleg is afgehandeld.