Klimaatdoelen voor Europa en de houding van Vlaanderen

De heer Bothuyne heeft het woord.

Collega’s, ik heb een vraag over de grootste uitdaging van deze tijd, en dat is de klimaatverandering waarbij op elk niveau wordt gewerkt aan een versterkt klimaatbeleid.

De Europese Unie gaat voor een klimaatneutrale Europese Unie tegen 2050 en de Vlaamse Regering sluit zich bij die ambitie aan, dat staat in het regeerakkoord. Maar de weg daarnaartoe is natuurlijk nog heel lang. Er ligt een voorstel van de Europese Commissie voor om de doelstelling voor 2030 alvast te verhogen naar min 55 procent. Dat is niet evident, dat is een grote uitdaging, ook voor een regio als Vlaanderen, die dichtbevolkt is en veel industrie en economische activiteit kent. Maar vandaag krijgen we hulp uit Antwerpen in de vorm van een bijzonder ambitieus klimaatplan dat een reductie beoogt van 55 procent van de CO2-uitstoot in Antwerpen tegen 2030. Dat actieplan moet er volgens de burgemeester voor zorgen dat Antwerpen en de Antwerpenaren welvarender worden en de gezondheid en economie stimuleren. Een actieplan en doelstelling die dus niets anders dan goeds brengen.

Bovendien koppelt Antwerpen dat op een slimme manier aan economie door te voorzien in heel wat investeringen, voor een bedrag van 6,2 miljard euro, om de doelstelling te halen. Een goed klimaatbeleid is ook een sterk economisch beleid, collega’s.

Vandaar dat we uiteraard de link maken naar uw beleid, minister. Ook u staat nu voor de vraag op welke manier we ervoor kunnen zorgen dat die weg naar een klimaatneutraal Europa ook in Vlaanderen bewandeld kan worden en op welke manier Antwerpen hieraan kan bijdragen. Dat is de vraag die ik u graag stel vandaag.

Minister Demir heeft het woord.

De uitdaging is inderdaad groot, niet alleen inzake CO2, maar ook inzake milieu. Ook dat laatste wil ik onderstrepen in dit huis. Ook in milieu gaan we enorme stappen vooruit moeten zetten. Als het gaat over de waterkwaliteit die achteruit gegaan is in Vlaanderen, is er heel wat werk voor de boeg.

Dat Antwerpen zijn klimaatdoelstelling wat ambitieuzer gemaakt heeft en opgetrokken naar 55 procent, verbaast mij eerlijk gezegd niet. Ik denk dat dat niet meer dan normaal is: een stad die dichtbevolkt is en waar het openbaar vervoer een grote rol speelt. Men wil daar enorm inzetten op het potentieel dat daar is van warmtenetten, collectieve renovaties van appartementen, restwarmte enzovoort. Het is niet meer dan normaal dat Antwerpen dat doet, dat is logisch. Wat daar niet in zit – dat wil ik ook onderstrepen – zijn de energie-intensieve bedrijven: de haven zit bijvoorbeeld niet mee in dit klimaatplan. En Antwerpen heeft natuurlijk ook geen landbouw. Dat is een ander gegeven dan het plan van Vlaanderen.

Wat de Europese doelstelling betreft, is er volgende week een Europese Raad, zoals u weet. Die wil dat naar 55 procent brengen. De premier zal ons land daar vertegenwoordigen. Bij dat dossier gaat het vooral over welke lidstaat wat gaat doen, wat de impact op de regio’s is. Dat zijn allemaal zaken waar wij vanuit Vlaanderen nog heel wat vragen over hebben, vragen die ook niet beantwoord zijn tot op heden. Ik ga nog niet vooruitlopen in welke richting we moeten gaan. De gesprekken lopen. Ook binnen België lopen de gesprekken. Vrijdag zullen we het daar binnen de regering over hebben, over welk standpunt Vlaanderen daarover inneemt. Maar voor mij is het essentieel dat we haalbare doelstellingen hebben, want de afgelopen vijftien jaar hebben we maar een reductie gehad van 3 procent. Ik geloof heel sterk dat we die 35 procent zullen halen.

De heer Bothuyne heeft het woord.

In dezen durf ik te geloven dat wat goed is voor Antwerpen, ook goed is voor Vlaanderen. Ik ben blij dat men in Antwerpen voor de weg vooruit kiest, dat men kiest voor een ambitieuze doelstelling, maar daar ook een actieplan aan koppelt met heel concrete engagementen, met een investeringsplan daaraan gekoppeld. Ik verwacht uiteraard van u hetzelfde.

Die doelstelling die men in Antwerpen gesteld heeft, is inderdaad niet zomaar gekozen. Die is gestoeld op een plan dat uitgewerkt is, een ambitieus plan. Wij hebben ook een aantal plannen op Vlaams niveau. Als ik het Antwerpse daarnaast leg, stel ik vast dat men in Antwerpen een stuk sneller wil gaan dan wat wij tot op vandaag in Vlaanderen hebben gedaan. Ik noem maar één voorbeeld: vorige week hebt u het zonneplan voorgelegd aan de Vlaamse Regering. Daar voorziet u een verdubbeling van de capaciteit van zonne-energie tegen 2030. In Antwerpen gaat men maal zes. De capaciteit van zonne-energie in Antwerpen gaat maal zes, minister. Kunnen we dus onze eigen ambities inzake hernieuwbare energie spiegelen aan die van Antwerpen en onze ambities voor Vlaanderen optrekken?

De heer Tobback heeft het woord.

Als het goed is, mag het gezegd worden, zelfs als het vanuit Antwerpen komt. Ik kan dat alleen maar toejuichen, omdat niet alleen de ambities hoog liggen in Antwerpen, maar ook een aantal maatregelen mij als muziek in de oren klinken, onder andere het feit dat men doet wat wij hier in Vlaanderen al een jaar lang bepleiten, namelijk aan Fluvius vragen om te investeren in het renoveren van woningen, om dat op grote schaal te kunnen doen in plaats van te wachten tot mensen premies gebruiken die ze toch nooit gaan gebruiken. Dus ook daar kan ik alleen maar proficiat zeggen aan het stadsbestuur van Antwerpen, het zal wel de invloed zijn van socialisten.

Antwerpen is niet de enige stad die inzake klimaatbeleid veel sneller, veel duidelijker, veel ambitieuzer en veel daadkrachtiger is dan de Vlaamse Regering.

Minister, ik zou u willen oproepen om eens een inventaris te maken van al die stadsbesturen die veel sneller en veel duidelijker gaan dan u en om u te vragen om met uw Vlaamse Regering niet alleen maar de regering van een paar energie-intensieve vervuilende bedrijven te zijn, maar ook de regering te zijn van al die besturen en van al die Vlamingen die een ambitieus klimaatbeleid hoog in het vaandel dragen en van u meer verwachten dan een remmende factor te zijn op al wat de andere besturen blijkbaar wel willen doen.

De heer Gryffroy heeft het woord.

De boutade van ‘Wat Antwerpen kan, kan Vlaanderen ook’ is niet de vraag die we ons moeten stellen. De vraag die we ons moeten stellen, is wat Antwerpen in het geheel is. Antwerpen is 5 tot 6 procent in het geheel. We moeten inderdaad blij zijn dat steden als Antwerpen het voorbeeld op lokaal vlak willen geven, binnen hun bevoegdheid. En er zijn nog 300 andere steden en gemeenten. En ik zou zeggen: “Steden en gemeenten, kijk wat Antwerpen doet.” Het is een bottom-up approach. Wat lokaal gebeurt, kan daar ook worden aangepakt.

En dan gaan we, naast de steden en de gemeenten, kijken naar andere sectoren. De landbouwsector is verantwoordelijk voor 16,5 procent van de uitstoot. Moesten ze even goed doen als de stad Antwerpen, dan zouden we al een heel stukje dichter bij de ideale wereld zijn. Wat doen we met de transportsector?

Mijn vraag is niet of we in Vlaanderen Antwerpen moeten kopiëren – ik zou zeggen: hopelijk niet –, maar we moeten stimuleren wat zij doen en wat in andere steden en gemeenten ook kan gebeuren en dat faciliteren.

De heer Danen heeft het woord.

Ook wij omarmen de plannen van Antwerpen als het over klimaat gaat. Minister, ik vind het een beetje gemakkelijk dat u zegt dat Antwerpen het makkelijk heeft om die doelstellingen te halen. U hebt het niet helemaal zo gezegd, maar wel dat ze het makkelijker hebben. Ik denk dat ieder deel van Vlaanderen zijn ding moet doen en zijn bijdrage moet leveren.

We moeten stoppen met een aantal dingen te doen waarvan we weten dat ze heel slecht zijn voor het klimaat en voor het milieu en voor de waterhuishouding en voor zoveel dingen meer. Ik denk dat u wel weet waarover ik het heb zoals bijvoorbeeld de aangroei van de megastallen in Vlaanderen. Het is een gigantisch probleem. Ik zeg niet dat men vandaag moet stoppen, maar het zijn dingen die men in Vlaanderen niet meer mag doen. En zo zijn er nog dingen.

Er zijn ook dingen die we wel meer moeten doen: beter openbaar vervoer, betere ruimtelijke ordening. We kunnen ook meer ambitie tonen, onze ambities naast die van Antwerpen leggen. We hangen nu aan de staart van de klimaatambities in Europa. We kunnen zo eens kijken of we niet een paar trappen hoger kunnen eindigen over een paar jaar.

De heer Tommelein heeft het woord.

Minister, toen ik zelf nog op de stoel zat waar u nu zit, heb ik gezegd dat het met de steden en gemeenten zou zijn of niet. Dat meen ik nog altijd. Als de lokale besturen meewerken aan het klimaatverhaal, zullen wij die doelstellingen makkelijker behalen. Vandaar dat ik er geen partijpolitiek verhaal van wil maken, want als de grootste stad van Vlaanderen zulke plannen neerlegt, dan stemt mij dit hoopvol. Ik kan alleen maar hopen dat al die andere steden en gemeenten in Vlaanderen volgen. Mijnheer Tobback, het zal dan niet alleen een verhaal zijn onder impuls van de socialisten, maar ook onder impuls van liberalen, van christendemocraten, van Groenen in sommige gemeenten. Als we samen de zaken aanpakken, zullen we er geraken. We moeten dus een draagvlak creëren en met anderen samenwerken, met de andere gewesten, maar ook met buitenlandse regio's die vlakbij ons liggen.

Bedoelt u dat Antwerpen een buitenlandse regio is? Neen toch? (Gelach)

Neen, ik bedoel Noordrijn-Westfalen enzo. U bedoelt de Vrijstaat Antwerpen?

Grapje.

De heer Van Rooy heeft het woord.

Er is hier een enorme eensgezindheid, een zogenaamde groene golf die dit Vlaams Parlement overspoelt en die ook Antwerpen overspoelt. Het is duidelijk dat de partij Groen het Antwerps stadsbestuur heeft gekaapt dat de groene agenda volledig uitvoert. 'Groen' tussen aanhalingstekens, want het mag natuurlijk duidelijk zijn  - en ik ben blij dat minister Demir erop heeft gewezen - hoe belangrijk het milieu is. De plannen die nu in Antwerpen voorliggen, zijn misschien wel goed voor het terugdringen van CO2, maar slecht voor het milieu. Al die windmolens en zonnepanelen zijn een gigantische belasting op ons milieu. Het staat niet in verhouding tot de weinige energie die daarmee wordt opgewekt. Bovendien lees ik in het plan, dat overigens over twee weken wordt voorgesteld en dat wij serieus zullen bekritiseren, dat het autoverkeer nog maar de helft van de verplaatsingen zal mogen vertegenwoordigen. Dat is utopische waanzin en dat  zullen wij zeker bestrijden.

Minister Demir heeft het woord.

Voorzitter, wij zitten hier natuurlijk niet in de gemeenteraad van Antwerpen. Ik zou willen onderstrepen dat het plan van Antwerpen inderdaad goed is voor 6 procent van de Vlaamse CO2-uitstoot. Dat is dus maar een fractie. Uiteraard rekent men daar ook op heel wat middelen vanuit Vlaanderen. Vlaanderen is ambitieus, bijvoorbeeld als het gaat over renovatie. In het kader van de relance wordt daar bijna 1 miljard euro voor uitgetrokken. Collega Tobback, u verwijst naar het systeem van Fluvius. Ik heb in het plan van Antwerpen gelezen dat men dat gaat onderzoeken, dat men dat vooral gaat bekijken. Nu, ik heb dat ook onderzocht en ben te weten gekomen dat dat toch niet zo’n goed idee is, omdat iemand dat uiteindelijk moet betalen en dat ook wel terechtkomt in die energiefactuur. Ik zou dus echt wel goed oppassen met dat systeem, en letten op wat men daar gaat doen.

Collega Tommelein, ik ben het er absoluut mee eens als het gaat over wat stadsbesturen doen. Die helpen bij onze doelstellingen. Ik vind het ook goed dat heel wat lokale besturen daarmee bezig zijn. Vanuit Vlaanderen ondersteunen we enorm veel, ook financieel, maar ook met hulp, via coaches enzovoort. Denk maar aan het expertisenetwerk dat ik ook heb geïnstalleerd en waarin mensen zitten met knowhow die die lokale besturen zullen ondersteunen. Collega Somers is ook samen met ons lokale klimaatplannen aan het opstellen, om ook op dat vlak die lokale besturen te ondersteunen.

Collega Bothuyne, u verwees naar de zonne-energie. Antwerpen zal dat verzesvoudigen. Ik wil dat allemaal bekijken, maar dan moeten we misschien ook eens overwegen om met de subsidies aan fossiele wkk te stoppen. Terwijl er vandaag de dag warmtepompen bestaan, restwarmte enzovoort, subsidiëren we die fossiele wkk, wat ik eigenlijk eerlijk gezegd waanzin vind.

De heer Bothuyne heeft het woord.

Voorzitter, ik heb nog nooit N-VA-collega’s zo het belang van Antwerpen weten minimaliseren als vandaag.

Ik heb het anders gehoord.

Terwijl ik Antwerpen net een bijzonder belangrijke stad vind, en die een bijzonder belangrijke rol toedicht, ook als het gaat over het energie- en klimaatbeleid. Ik wil heel graag de burgemeester van Antwerpen citeren. Die zegt dat een ambitieus klimaatplan de Antwerpse regio “welvarender, duurzamer, slimmer en gezonder” maakt. Minister, ik kan het niet veel beter zeggen. Een ambitieus klimaatbeleid is goed voor de gezondheid, goed voor de economie, goed voor het milieu. Laten we daar ook samen werk van maken, ook op Europees niveau, want ook daar zien we dat niet alleen Antwerpen een koploperspositie inneemt, maar dat Europa niet kan achterblijven als China, Japan, Zuid-Korea, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten allemaal het pad richting klimaatneutraliteit kiezen. Dan kan Vlaanderen niet op de rem gaan staan. Minister, om een andere collega van u uit de regering te citeren, namelijk de minister-president: “Plus est en nous.”

De actuele vraag is afgehandeld.