Dat kan verschillende oorzaken hebben. "Ofwel rapporteren de bedrijven een te lage uitstoot, ofwel zijn de drempels om te rapporteren te hoog, waardoor een groot aantal bedrijven geen uitstootcijfers moet overmaken", klinkt het. Een derde optie is dat er nog veel ongekende uitstootbronnen zijn.
De VMM heeft nu een actieplan klaar om de ongekende bronnen in kaart te brengen en de uitstoot terug te dringen. Hiervoor werkt de VMM samen met het Havenbedrijf. Het uiteindelijke doel is om de bronnen nauwkeuriger op te sporen, door toestellen meer meetgegevens te laten maken.
Daarnaast wil men de uitstoot beter inschatten door de bedrijven te verplichten hun "diffuse uitstoot" te meten in plaats van die uitstoot zelf te gaan berekenen. En tot slot wil men "vergunningen van individuele bedrijven doorlichten en bijkomende voorwaarden opleggen zodat hun uitstoot daalt".
Het rapport van de VMM over luchtkwaliteit meet zwaveldioxide, stikstofoxides, fijn stof, zwarte koolstof, (vluchtige) organische stoffen en dioxines. Die worden allemaal getoetst aan Europese regelgeving en aan advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
"De uitstoot daalt en alle Europese doelstellingen voor luchtkwaliteit werden gehaald", steekt de VMM van wal in het rapport. Tegelijk liggen de "WHO-advieswaarden voor stikstofdioxide en fijn stof ver buiten bereik in het havengebied, net als in de rest van Vlaanderen", aldus het rapport.
Het Antwerpse havengebied telt het grootste aantal chemische bedrijven van heel Europa. Een screening van vluchtige organische stoffen (VOS) is dus zeker geen overbodige luxe. De uitgebreide meetcampagne van de VMM in 2021 gebruikte een vijftigtal meetlocaties en kon in totaal 24 vluchtige organische stoffen meten.
De gemiddelde concentraties van VOS liggen in het havengebied tot vijf keer hoger dan in Vlaanderen
Enkele opvallende conclusies: volgens het rapport zijn er aanwijzingen dat de VOS-emissies in het Integraal Milieujaarverslag onderschat zijn. In zo’n Integraal Milieujaarverslag kan een bedrijf of instelling gegroepeerde gegevens bezorgen aan de milieuadministraties van de Vlaamse overheid.
“Onze meetcampagne wees op nieuwe hotspots met hoge waarden van onder meer benzeen”, stipt de VMM verder aan. "De gemiddelde concentraties van VOS liggen in het havengebied tot vijf keer hoger dan in Vlaanderen", meldt het rapport ook. "Voor een aantal van de stoffen zijn er grens- en advieswaarden; deze werden gerespecteerd. Toch zijn er verschillende aandachtzones in het havengebied."
Vier hotspots liggen in het zuidelijk deel van de haven waar de petrochemische cluster het sterkst is. "Een andere ligt aan de Rode Weel, een tot nog toe ongekende hotspot", aldus nog het rapport.
