"Niet alleen België maar ook andere Noordzeelanden merken de stijgende trend op", zegt Kelle Moreau van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. "Dat het vaak om toegestane lozingen gaat, neemt niet weg dat ze in variërende graad van ernst een negatieve impact kunnen hebben op het mariene milieu."
Vorig jaar documenteerde het Instituut voor Natuurwetenschappen met het kustwachtvliegtuig zeventien gevallen van operationele zeeverontreiniging door schepen. Bij een zestigtal schepen werden in de rookpluimen verdachte zwavel- en stikstofwaarden gemeten. Het nationale luchttoezichtprogramma wordt georganiseerd in samenwerking met Defensie.
Olie, vuilnis en stikstof
In 2023 werden er geen vervuilingen vastgesteld ten gevolge van incidenten op zee. Er werden wel vier operationele olieverontreinigingen vastgesteld, het grootste aantal uit de afgelopen vijf jaar, al blijft de algemene dalende trend overeind. Een van de opgemerkte olievlekken was maar liefst zestien vierkante kilometer groot, een mogelijke vervuiler kon niet worden geïdentificeerd.
Verder werden er vorig jaar geen inbreuken vastgesteld op het lozen van vuilnis en vaste bulkstoffen door schepen. Wel werden dertien gevallen van operationele verontreiniging door andere schadelijke vloeistoffen dan olie waargenomen, waarvan er zes konden worden gelinkt aan een schip. Drie keer ging het om een lozing van organische verbindingen die ontstaan door de reactie van een zuur met een alcohol. In één geval werd een proces verbaal uitgeschreven.
"Ons land staat bekend als pionier in de internationale strijd tegen de luchtvervuiling door schepen", zegt Moreau. "Door een speciale sensor kan het kustwachtvliegtuig polluenten meten in de uitstoot van schepen. Om de strenge zwavellimieten voor scheepsbrandstof te monitoren, werden in 2023 59 vluchten uitgevoerd." Exact 24 van de 902 geïnspecteerde schepen vertoonden een verdacht hoge zwavelwaarde. De schepen werden aan wal geïnspecteerd. Bij 42 andere schepen werden verdachte waarden van stikstof gemeten.
Het toezichtvliegtuig kijkt ook naar zeeverontreiniging afkomstig van boorplatformen en detecteerde in totaal dertig olievervuilingen vorig jaar, het op een na hoogste waargenomen aantal sinds 1991. Precies 28 gevallen konden rechtstreeks worden gelinkt aan een olieplatform. Tot slot merkt het Instituut voor Natuurwetenschappen een toename van de navigatie-overtredingen op. Een vijftigtal schepen werd betrapt op het varen in de verkeerde richting of het stilliggen op plaatsen waar dat niet mag.
