Bestemmingsneutraliteit voor alternatieve energieproductie

De voorzitter

De heer Vandaele heeft het woord.

Minister, als wij onze klimaatdoelstellingen en doelstellingen met betrekking tot hernieuwbare energie willen halen, moeten we grote aantallen extra zonnepanelen en windturbines plaatsen. Die inplanting blijft in onze dichtbevolkte en vaak ook landschappelijke waardevolle regio echter een probleem.

In het kader van het witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV) kwam het begrip ‘bestemmingsneutraliteit’ voor projecten voor hernieuwbare energie op tafel.

Ook onze fractie is uiteraard bereid om te kijken waar extra mogelijkheden kunnen komen voor alternatieve energiebronnen, bijvoorbeeld in de groene bufferstroken langs autostrades of klaverbladen. Maar uiteraard zijn er ook openruimte- of natuurgebieden waar dit nefast zou zijn, zeker in bijvoorbeeld habitatgebieden of Vogelrichtlijngebieden. Vogelbescherming Vlaanderen spreekt over duizenden broedvogels die bedreigd zijn door de plannen van een windmolenpark aan bijvoorbeeld de Lommelse Maatheide.

Eind februari heeft het Europees Parlement gevraagd om bij energieprojecten uitdrukkelijk rekening te houden met het beperken van ecologische schade. Men moet dus nagaan wat de impact is op ruimtelijke ordening, landschap en ecologie. In mijn interpretatie vraagt het Europees Parlement dus om geen generieke regeling op te nemen maar om heel concreet op terrein te gaan kijken.

Minister, in hoeverre rijmt u de opmerkingen van het Europees Parlement met de intentie in het witboek BRV om bestemmingsneutraliteit in te voeren voor alternatieve energieprojecten?

Op welke manier zult u rekening houden met deze aanbeveling van het Europees Parlement bij de verdere uitwerking van het BRV en het beleidskader rond alternatieve energie?

Minister Schauvliege heeft het woord.

Mijnheer Vandaele, u bent een van de voortrekkers van de klimaatresolutie en u bent zeer begaan met het klimaat. U weet dus hoe belangrijk het is om in te zetten op alternatieve hernieuwbare energie. We hebben in het regeerakkoord afgesproken dat we alle procedures sterk zouden vereenvoudigen.

Momenteel werken wij een kader uit dat we zullen voorleggen aan de Vlaamse Regering, voor een bestemmingsneutraliteit. Dat betekent dat men op voorhand niet een of andere bestemming gaat uitsluiten waar men eventueel een investering in hernieuwbare energie kan doen. Alle worden die ik uitspreek, zijn belangrijk. We sluiten ze op voorhand niet uit, maar dat betekent niet dat er zomaar overal een windmolen kan worden ingeplant. Er moet dus nog worden gekeken op het niveau van de vergunning wat de gevolgen zijn van het specifieke project. En dan wordt ook naar de hinder gekeken en wordt het ecologische aspect meegenomen. Het is dan de bedoeling na te gaan wat de effecten zijn op de biodiversiteit en op mensen. Wanneer we windmolens toelaten in de buurt van dichtbevolkte gebieden, dan kunnen mensen daar hinder van hebben en wordt dat beoordeeld. Doen we dat in de natuur, dan ondervinden mensen daar geen hinder van maar vogels wel. Het is dan ook belangrijk om heel dat afwegingskader te bekijken en een goede afweging te maken.

Elke vergunningsaanvraag zal worden beoordeeld op basis van de geldende regelgeving, zijnde de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. Men kijkt dan ook naar de goede ruimtelijke ordening, de functionele inpasbaarheid, de schaal, het ruimtegebruik, visuele en vormelijke elementen, cultuurhistorische aspecten en hinderaspecten. Dat is wat wij momenteel aan het uitwerken zijn. Het is goed dat wij in het kader van de vereenvoudiging zorgen dat de zaken helder worden geformuleerd en dat wij inzetten op minder CO2 en hernieuwbare energie.

Op het niveau van de vergunning moet natuurlijk rekening worden gehouden met alle hinderaspecten. Dit is een logische stap die er heus niet toe zal leiden dat men nu overal windmolens in habitatgebieden zal installeren. Maar wie weet of dit geen oplossing kan zijn in meer afgelegen gebieden, omdat er dan ook minder hinder of klachten zijn van mensen en omwonenden.

De heer Vandaele heeft het woord.

Minister, ik wil inderdaad ook uitdrukkelijk pleiten voor een beoordeling per dossier. We weten dat het allemaal belang heeft. Het realiseren van productie-energie, productieopslag of transport heeft een verschillende impact, ook de verschillende vormen van hernieuwbare energie hebben een andere impact op de omgeving, op de ecologische aspecten. We pleiten voor een zorgvuldige afweging per dossier en per plaats en we hopen dat we op die manier samen ergens kunnen geraken.

De heer Schiltz heeft het woord.

Minister, ik dank u voor het heldere antwoord. Het zal u niet verbazen dat mijn fractie een grote voorstander is van de bestemmingsneutraliteit en dat het, om het onomwonden te zeggen, een cruciale schakel is in de diverse plannen die deze Vlaamse Regering heeft uitgerold om meer hernieuwbare energie te lanceren. Mijnheer Vandaele, voor mij is het al lang geen alternatieve energie meer, maar is het een gevestigde standaardtechnologie geworden.

Minister, zoals u terecht zegt, is het zaak per zaak en locatie per locatie bekijken een heel evidente en heel no-nonsense benadering waarbij uiteraard alle verschillende elementen moeten worden afgewogen en waarbij de lokale overheden ook meer zullen worden geresponsabiliseerd om niet zomaar in het wilde weg tegen of voor een bepaald project te zijn maar te bekijken op welke manier een hernieuwbare-energieproject in hun omgeving kan worden gerealiseerd. U hebt uiteraard onze volle steun bij het verder uitwerken van dit principe. Ik dank de heer Vandaele voor deze vraag, waarmee dit nog eens extra in de verf is gezet.

Ik wil nog aangeven dat hernieuwbare energie niet altijd de grote boosdoener is. Vaak is er bij windmolens sprake van vogelsterfte, maar daarbij wordt vaak vergeten dat hoogspanningskabels een veel grotere impact hebben op vogelsterfte, om maar te zwijgen van de huiskat. Die produceert weliswaar geen hernieuwbare energie, maar het is goed dat het imago van hernieuwbare-energieproductie als zou die anti-ecologisch zijn, stilaan opzij wordt gezet.

Correctie, mijnheer Schiltz, wanneer men die huiskat op de juiste manier vergist, dan kan dat wel energie opleveren.

We weten dat ook alternatieve, duurzame en hernieuwbare energie schuift. We hebben een zeer interessant werkbezoek gebracht aan Californië, en daar hebben we geleerd dat men energie uit waterkracht daar niet meer als duurzame energie beschouwt. Men telt dat daar niet mee, omdat de impact op de omgeving, zeker van grote projecten, te groot is.

De vraag om uitleg is afgehandeld.