Maar met eenden bij geplaagde buxuseigenaars langsgaan, zal hij niet doen. “Met een koppel eenden twintig klanten per dag afwerken: dat is teveel stress voor de vogels.”
De gevolgen van de steeds uitdijende verspreiding van de buxusmot ziet u wanneer u op zaterdagochtend het containerpark betreedt. Overal liggen ze, de grijsgrauw verdorde hoopjes die nog niet zo lang geleden fier getrimde figuren in de voortuin waren. “Alleen een stukje West-Vlaanderen is nog vrij van buxusmotten”, zegt nachtvlinder-expert Wim Veraghtert van Natuurpunt. Uit onderzoek van de natuurvereniging vorig jaar bleek al dat 69% van de buxuseigenaars in de provincie Antwerpen schade had door de mot. In Vlaams-Brabant was dat 60%, in Oost-Vlaanderen en Limburg iets meer dan 50%. In West-Vlaanderen was dat ‘maar’ 12%.
Maar misschien is er nu wél een probaat middel tegen de buxusmot: de Indische loopeend. “Ik wist dat de eenden in biologische tuinen werden gebruikt om slakken te bestrijden – de vogels eten slakken en insecten, maar blijven van het zaaigoed af. Dus dacht ik dat ze misschien ook wel de rups van de buxusmot zouden lusten”, zegt de Nederlandse hovenier Jeroen Laven.
Hij deed de test, samen met eendeneigenaar Martijn van den Berg. Ze zochten een aangetaste buxus, zetten er een afsluiting rond en vier eenden erbij. En wat bleek? De Indische loopeenden moesten even wennen, maar eens ze de lekkernijen ontdekten was er geen houden meer aan. “Ze vorderden als een militaire colonne: methodisch, snel en grondig pikten ze alle rupsen uit de struiken. Indische loopeenden zijn dan ook onverzadigbare vreetzakken”, lacht Van den Berg. De dieren komen trouwens uit Zuid-Oost-Azië, waar ze gehouden worden als slakkenopruimers op rijstvelden.
Sinds Jeroen Laven het filmpje op zijn Facebook postte, loopt het storm bij zijn hoveniersbedrijf. Iederéén – of toch wie buxussen in de tuin heeft – wil dat hij met z’n eenden langskomt. “Meer dan 300 aanvragen kreeg ik al – zowel uit Nederland als uit België. Maar dat gaan we dus niet doen. Met een paar eenden in een kooitje twintig klanten per dag afwerken, dat is écht teveel stress voor die vogels. We zijn zelf al een uur of drie bezig geweest om ze zover te krijgen dat ze één haag leegpikken. Wat het ook wel héél duur zou maken als ik dat commercieel zou willen uitbaten. Maar wie een tuin heeft met wat groen zou ik wel aanraden om een paar Indische loopeenden aan te schaffen.”
Wie eens langs zoekertjessites surft, vindt al snel verkopers van Indische loopeenden. De vogels kweken snel, zijn niet moeilijk in het onderhoud en kunnen erg tam gemaakt worden. Bovendien kunnen ze niet vliegen. Duur zijn ze niet: een kuiken kost tussen vijf en zeven euro bij. “Misschien moeten mensen in dezelfde buurt samen wat eenden kopen?”, stelt Van den Berg voor. “Dan kunnen de vogels om de beurt de buxussen kaal vreten. Veel werk is het niet: wat kippengaas rond de haag, eenden erbij en een paar uur laten zitten.”
Bij Velt, de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren, vinden ze de Indische loopeenden een prima plan. “We zullen het bij onze tips tegen de buxusmot zetten”, zegt Barbara Creemers. “Maar overdrijven moeten we het ook niet: het kan niet de bedoeling zijn dat we nu massaal Indische loopeenden gaan invoeren om de buxussen te beschermen.” En bovendien is er veel méér nodig dan wat gulzige eenden om de plaag in te dijken, vreest Wim Veraghtert van Natuurpunt. Binnenkort zal de mot ook toeslaan in de niet-aangetaste regio’s in West-Vlaanderen. De rupsen zijn nu aan het verpoppen en vliegen over een paar weken uit. Daarna komt er in augustus nog een tweede voortplantingscyclus. De motjes vliegen echt wel kilometers ver, zeker op warme en niet al te winderige nachten. Maar een paar eenden in de tuin zijn een mooi alternatief, zeker in vergelijking met de tijd en het geld dat het kost om je buxussen rupsvrij te houden. Een andere optie is natuurlijk je buxushaagje uit te trekken en te vervangen door een andere plant – wat we trouwens aanraden, want buxussen zijn niet het soort plant dat vlinders en bijen lokt of waar de koolmeesjes komen in broeden.”
