Uitrol van emissiereducerende technieken in de veehouderij

De heer Dochy heeft het woord.

Beste collega’s, minister, emissiereducerende technieken zijn technieken die ervoor zorgen dat de stikstofuitstoot in de veehouderij naar beneden gaat. Er is een procedure van erkenning die daaraan voorafgaat voor stalsystemen, via het Wetenschappelijk Comité Luchtemissies Veeteelt (WeComV). Het WeComV heeft even op zich laten wachten om geïnstalleerd te raken, maar ondertussen doen die mensen goed en hard hun werk. Vanuit de sector zijn daar ook positieve signalen over te horen. In het Stikstofdecreet is er echter ook een systeem opgenomen van de zogenoemde fast lane. Dat betekent een versnelde erkenningsprocedure voor bepaalde systemen die in andere Europese landen al een erkenning gekregen hebben, met een bepaalde emissiereductie.

Vorige week woensdag waren we met een aantal collega’s in Geel op studiebezoek aan de Thomas More Hogeschool, waar ook een beurs plaatsvond van aanbieders van dergelijke technieken. Een van de aanwezigen daar was de ontwikkelaar van de ‘ECO-Vloer’, een Nederlandse firma. Die techniek heeft in Vlaanderen een erkenning voor een emissiereductie van 25 procent. Die waarde is naar beneden bijgesteld. Vroeger lag die hoger, maar tijdens de vorige legislatuur is dat percentage gereduceerd naar 25 procent. In Nederland haalt exact diezelfde techniek een reductie van 46 procent. Dit betreft een techniek voor de rundveehouderij. Aan de hand van een dergelijk dossier zou het eventueel mogelijk zijn om die fast lane toe te passen en het dossier zo te herbekijken. Het is zeer eigenaardig dat de producent van dat product zich niet bewust is van het bestaan van die fast lane en dus geen idee had dat deze mogelijkheid er is.

Anderzijds waren er op de beurs ook systemen aanwezig die nog in ontwikkeling zijn, maar waarvoor de procedure voor erkenning bij het WeComV nog niet werd opgestart. Men talmt een beetje om de procedure op te starten, maar men vindt ook moeilijk de weg in de administratieve procedure. Vandaar dat het misschien mogelijk is om vanuit de administratie wat hulpvaardiger en proactiever te werk te gaan, om mensen bij te staan bij het indienen van dergelijke technische dossiers. Die mensen zijn technieker in stalconstructies en emissiebeperking, maar zijn niet noodzakelijk technieker in het indienen en invullen van zulke documenten.

Daarnaast zijn er technieken die vandaag reeds worden toegepast in de rundveehouderij, zoals beweiding en mestrobots. Daar zijn momenteel randvoorwaarden aan gekoppeld die administratief vrij complex, tijdrovend en omslachtig zijn. In het verleden, minister, hebt u ook aangegeven dat er eventueel stappen kunnen worden gezet om dat te vereenvoudigen.

Ten slotte is er ook nog de pocketvergister, die in het kader van klimaat een belangrijke rol kan spelen. Dat is vooral op rundveebedrijven, maar vandaag wordt die techniek ook toegepast op een aantal varkensbedrijven, waarbij men de mest vergist en energie recupereert in de vorm van elektriciteit. Maar ook daar stoot men op procedurele drempels, voornamelijk bij de vergunningsaanvraag. Vandaar de vraag of de minister mogelijkheden ziet om die pocketvergister op te nemen in de regeling tot vrijstelling van de stedenbouwkundige vergunning, of eventueel ook de volledige omgevingsvergunning, of dat het via een melding mogelijk gemaakt kan worden. Het idee is in elk geval om te vermijden dat de volledige milieu- en omgevingsvergunning van het bedrijf dat een dergelijke aanvraag indient, moet worden opengebroken.

Tot slot is er nog de proefstalregeling, die nog steeds een knelpunt vormt. Er is een goed decreet uitgewerkt, maar één element weerhoudt mensen ervan om de proefstalregeling toe te passen: de berekening van de PAS-referentie (Programmatische Aanpak Stikstof). Daarbij mag de te verwachten emissiereductie in de toekomst niet meegerekend worden om de stal te bouwen. Daardoor overwegen sommige constructeurs vandaag om een proefstal in Duitsland te bouwen. Duitsland is blijkbaar het land met een goede proefstalregeling. Zo verliezen we de mogelijkheid om die innovaties hier in Vlaanderen te houden.

Daarom heb ik volgende vragen voor u, minister.

Werkt de fast lane effectief zoals voorzien, en wordt ze vandaag toegepast?

Zijn er technieken die via de fast lane erkend zijn, of momenteel in behandeling zijn? Zo nee, waarom niet?

Waarom blijven er meer technieken klaarstaan? Met andere woorden: ze worden niet ingediend, maar blijven op tafel liggen en komen niet tot een erkenningsaanvraagdossier bij het WeComV? Kan de Vlaamse administratie hier een actievere rol opnemen in de ondersteuning of begeleiding?

Welke concrete stappen worden er genomen om de administratieve last voor technieken zoals beweiding en mestrobots te verlichten? Wat is daarbij de voorziene timing?

Ziet u vooruitgang in het oplossen van de complexiteit voor de vergunning van de pocketvergister?

Wat is de actuele stand van zaken rond de proefstalregeling? Wanneer zou er eventueel een aanpassing aan het kader komen, zodat er een werkbaar kader komt waardoor constructeurs niet naar het buitenland moeten uitwijken om een proefstal te bouwen?

Minister Brouns heeft het woord.

De fast lane, zoals hij vandaag bestaat, is de mogelijkheid voor het WeComV om sneller te gaan voor technieken die in het buitenland reeds bestaan. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er op heden te weinig gebruik wordt gemaakt van deze mogelijkheid. Daarom ben ik volop bezig om te bekijken hoe we de toegang tot de fast lane verder kunnen optimaliseren. Het is daarbij van belang dat de dossiers reeds goed onderbouwd en volledig bij mijn diensten binnenkomen.

De fast lane laat toe dat gebruik kan worden gemaakt van een bestaand buitenlands meetprotocol en bestaande buitenlandse metingen die werden gebruikt voor het verkrijgen van die buitenlandse erkenning. Er zijn momenteel reeds een aantal technieken in behandeling waarbij bij de advisering met buitenlandse metingen rekening werd gehouden.

Ik kan enkel maar oproepen dat er meer technieken worden ingediend. Dit zou positief zijn voor het milieu en de sector. Dat is een heel belangrijk aandachtspunt. Het WeComV is versterkt. We moeten er dus voor zorgen dat er veel meer binnenkomt. Onder andere die fast lane, via voornamelijk Nederland, moet daarbij kunnen helpen.

Het is overigens niet zo dat er technieken niet worden behandeld, eens ze worden ingediend. Het is wel zo dat het enige tijd duurt om technieken goed te keuren. Het WeComV onderzoekt elke techniek zeer grondig. Dat is terecht, en dat vergt enige tijd. Het WeComV en de administratieve ondersteuning hebben hun werking intern al wat bijgestuurd om – wat nu heel belangrijk is – de snelheid van dossierbehandeling te kunnen verhogen, maar ook om voldoende terugkoppeling te kunnen voorzien in de tussenstappen.

Collega Dochy, u vraagt naar de verlaging van de administratieve lasten bij verschillende technieken. Het klopt dat rond een aantal zogenaamde managementtechnieken, zoals beweiding, de lasten hoog zijn. Ik neem daar inderdaad het initiatief om deze lasten te verlagen. Het is voor mij bijvoorbeeld onnodig om te verplichten dat er camera’s moeten worden opgehangen in de stallen, om te dubbelchecken of de koeien al dan niet buiten zijn.

Ik engageerde me, vanuit datzelfde principe van vereenvoudiging, om ook te onderzoeken hoe we het plaatsen van pocketvergisters kunnen versnellen. Dit wordt op dit ogenblik besproken in de schoot van de regering. Ik wil dit overleg dan ook graag alle kansen geven. Het is een onderdeel van de huidige gesprekken. Zo kunnen we op hopelijk heel korte termijn een evenwichtige regeling vinden en goedkeuren.

Tot slot, de proefstallen. In het kader van het regeerakkoord werd de volgende afspraak gemaakt: “We verduidelijken dat de voorziene ammoniakreducties van proefstallen worden meegenomen in de vergunningverlening van het bedrijf.” Het meenemen van de voorziene ammoniakemissiereducties van proefstallen in de vergunningverlening gaat echter verder dan een loutere verduidelijking. Dit veronderstelt een decretaal ingrijpen. Het parlement kan hier natuurlijk, als wetgevende macht, het nodige in doen.

De heer Dochy heeft het woord.

Minister, dank u wel voor deze antwoorden. Ik onthoud in elk geval dat u vaststelt dat er heel wat potentiële technieken in aanmaak, in opbouw, in ontwikkeling zijn, maar dat er toch iets schort bij het indienen. Mensen zijn creatief in het suggereren van oplossingen. Ik hoorde op die beurs de suggestie om tijdelijk een viertal controleurs een nieuwe job te geven om te helpen bij het indienen van dossiers, om zo de mensen naar het WeComV toe te leiden. Ik heb duidelijk gezegd dat er vandaag geen kritiek is op de werking van het WeComV, maar het zijn de voorbereiding en de administratieve last bij het indienen van dossiers die blijkbaar de mensen weerhouden van het indienen. En misschien moet er ook, zoals u terecht aanhaalt, rond die fast lane extra promotie worden gemaakt, om de mensen in kennis te stellen van het feit dat die mogelijkheid bestaat. Minister, kan er administratieve ondersteuning komen voor wie een dossier wil indienen bij het WeComV?

Mijnheer Dochy, dank u voor de vraag. U legt de vinger op de wonde. We hadden een innovatiegolf verwacht, maar die blijft uit. De reden daarvoor is inderdaad de administratieve rompslomp, waardoor het allemaal veel te lang duurt.

Minister, u zegt in uw antwoord onder andere dat het pocketregister eventueel naar een melding toe kan gaan. Dat zou, denk ik, al wat soelaas kunnen brengen, om het allemaal vlotter te laten verlopen. Maar er moet in de eerste plaats werk worden gemaakt van een administratieve vereenvoudiging, zoals alles veel sneller vooruit kan lopen. Wanneer gaat u daar werk van maken?

Minister Brouns heeft het woord.

Het overleg tussen het WeComV en het administratief-technisch comité wordt versterkt. Het is zowel voor als na de indiening belangrijk dat zij die ondersteuning krijgen. Ik heb persoonlijk al met hen samengezeten, om nogmaals aan te geven hoe belangrijk hun werk is op dit ogenblik. De stikstofreductie is een van de grote uitdagingen. Daarvoor is het absoluut noodzakelijk dat we de nodige technieken hebben die kunnen worden gebruikt. Wij geven hun extra middelen om daar meer tijd aan te kunnen besteden dan vandaag het geval is. Het zijn wetenschappelijk experts, professoren die daarop zitten. Die extra middelen zijn er om extra tijd te kunnen steken in het voorbereidende werk en het opvolgende werk. Meer output van technieken. Ik ga ervan uit dat we nog dit najaar de resultaten op het terrein zullen moeten zien.

De administratieve vereenvoudiging is een ander spoor waarop wordt gewerkt om tot snellere en betere resultaten te komen. Daarnaast is er de administratieve vereenvoudiging. Daarvoor hebben we een lijst van voorstellen die ik hoop de komende weken te kunnen afkloppen in de schoot van de regering.

De heer Dochy heeft het woord.

Ik heb er vertrouwen in dat een aantal dingen zullen versnellen. Maar ik suggereer toch nog eens om diegenen die een dossier willen indienen administratief te ondersteunen vanuit de administratie. Zij moet een loket zijn dat hulp biedt aan diegenen die deze belangrijke dossiers willen indienen.

De vraag om uitleg is afgehandeld.