Het geactualiseerde monitoringrapport over de paardensector

Mevrouw Coudyser heeft het woord.

We gaan van de wolven- naar de paardensector. In 2006 werd er een monitoringrapport opgemaakt over de paardensector in Vlaanderen om een beeld te hebben van het maatschappelijk en economisch belang van de paardensector. Dit rapport werd dan ook gebruikt om het eerste Vlaams Actieplan voor de Paardenhouderij op te stellen. Dat dateert ondertussen uit 2008. Ondertussen worden de voorbereidingen getroffen voor een actualisering van dat actieplan. Daarbij hoort natuurlijk eerst een actualisering van het monitoringrapport. Ik had daar al eens een schriftelijke vraag over gesteld en u hebt toen geantwoord dat dat monitoringrapport tegen eind augustus af zou zijn. Aangezien ik lees dat u naar aanleiding van Waregem Koerse, natuurlijk het topevenement voor de paardensector, een aantal actuele cijfers vrijgegeven hebt, vermoed ik dat dat monitoringrapport inderdaad klaar is, maar ik vond het nergens terug. Daarom heb ik volgende vragen.

Minister, wat zijn de belangrijkste conclusies uit het rapport? Men heeft tussen 2006 en nu toch een hele evolutie doorgemaakt.

Zijn er markante evoluties in de diverse deelsectoren? Enerzijds heb je de maneges en de paardenpensions, anderzijds zijn er de paardenfokkerijen.

Welke conclusies kunt u beleidsmatig trekken uit dat monitoringrapport, om zeker mee te nemen in het volgende actieplan?

Welke stappen moeten er nog genomen worden voor de actualisatie van het actieplan? Tegen wanneer kunnen we de actualisering van dat actieplan verwachten?

Minister Crevits heeft het woord.

Collega Coudyser, ik kan u melden dat het monitoringrapport na het beantwoorden van uw vraag onmiddellijk online zal komen. Het was eigenlijk voorzien om vandaag online te zetten. Dat valt nu heel toevallig samen.

Eind 2020 waren er in Vlaanderen bijna 200.000 paardachtigen geregistreerd. Dat komt overeen met 14 paardachtigen per vierkante kilometer of 30 paardachtigen per 1000 inwoners. De Vlaamse overheid erkent fokkersverenigingen voor het opstellen en het bijhouden van een stamboek. In 2020 waren er 23 erkende stamboekverenigingen die samen 34 stamboeken voor paarden, pony’s en ezels beheren. De stamboekverenigingen tellen ruim 14.000 leden. Er werden in 2020 meer dan 12.000 veulens ingeschreven in de Vlaamse stamboeken. De stamboekverenigingen realiseerden in 2019 een omzet van 3,8 miljoen euro.

In 2020 bedroeg de geraamde omzet voor het geheel van de voortplantingsactiviteiten in de 108 erkende centra ongeveer 21 miljoen euro en werden er meer dan 100 voltijdequivalenten (vte’s) tewerkgesteld. Het aantal erkende centra blijft stabiel, terwijl de totale omzet met de helft toegenomen is. Dat is toch wel een zeer spectaculair cijfer.

Het economisch belang van de buitenlandse handel is ook aanzienlijk. Volgens de gegevens van Eurostat werden in 2020 bijna 3500 levende paarden ter waarde van 65 miljoen euro uitgevoerd vanuit Vlaanderen. De helft hiervan waren fokdieren. Wij kweken immers raspaarden die wereldwijd erkend worden. De belangrijkste afzetlanden voor onze fokdieren zijn Frankrijk, Ierland, Duitsland en Italië.

Wij zijn nu met de stakeholders in overleg over de resultaten van het monitoringrapport, in functie van toekomstig beleid inzake de paardenfokkerij. Dat gebeurt in nauw overleg met PaardenPunt Vlaanderen, waar we ook een budget voor uittrekken, omdat zij ook het loket zijn voor alle paardenhouders in Vlaanderen.

Uit de analyse van het geactualiseerde monitoringrapport over de paardensector zal blijken of er bijkomende acties nodig zijn. Collega Coudyser, ik stel voor dat u het rapport ook grondig doorneemt, dan kunnen we eens kijken wat er extra nodig is. Ik vind het persoonlijk echt indrukwekkend op welke wijze onze Vlaamse paarden overal in de wereld aan de slag zijn.

Mevrouw Coudyser heeft het woord.

Het is inderdaad indrukwekkend hoe de Vlaamse paardensportsector wereldbekend is en ook een constante evolutie doormaakt. Ik heb twee bijkomende vragen in gedachten. PaardenPunt Vlaanderen heeft een subsidie gekregen van 325.000 euro om die loketfunctie uit te oefenen. Ze hadden drie actiepunten naar voren geschoven. Het eerste was de marketing van onze sportpaarden. Ik denk dat daar al een enorm werk verzet is, want als ik het goed voorheb, is de Vlaamse paardensector eind oktober op de wereldexpo in Dubai. We zouden daar zelfs een hoofdrol spelen. Kan daar nog concreet op worden ingegaan?

Een tweede actiepunt was ‘Voor fokkers, door fokkers’. Dat gaat vooral om kennisoverdracht. Daartoe zou een digitaal platform opgericht worden. Is dat digitale platform al beschikbaar? Of worden daar nog voorbereidingen voor getroffen? Tegen wanneer zou dat dan beschikbaar kunnen zijn?

En een derde actiepunt is verdere digitalisering en optimalisatie, vooral voor het digitaliseren van de dekcertificaten, maar eigenlijk ook vooral voor het aanzetten tot gebruik van DNA-controles in de plaats van die dekcertificaten en de verdere implementatie van de ‘animal health law’. Zijn daar al verdere acties voor ondernomen? Waar staan we daar ondertussen mee?

Paardensport Vlaanderen vraagt ook uitdrukkelijk om samen met het Departement Landbouw en Visserij de ruimtelijke mogelijkheden voor de sector te actualiseren. Ze zien de paardenhouderij als een volwaardige landbouwactiviteit. Deelt u die mening? Kunnen we daar via het Departement Landbouw en Visserij werk van maken? In welke zin kunnen we op die vraag van Paardensport Vlaanderen ingaan?

De heer Steenwegen heeft het woord.

De cijfers zijn inderdaad heel indrukwekkend. De sector heeft decennialang gewerkt om dit resultaat te bereiken inzake fokkerij enzoverder. Het klopt dat onze paarden wereldvermaard zijn.

Er is niet alleen de professionele paardenhouderij en -fokkerij, er is natuurlijk ook de recreatieve paardenhouderij. Ik pik dan een beetje in op de laatste vraag van collega Coudyser over de ruimtelijke mogelijkheden. We hebben het in deze commissie Landbouw vaak over toegang tot grond, ook voor onze boeren en onze jonge boeren. We stellen vast dat de zogenaamde ‘verpaarding’ in Vlaanderen enorm veel ruimte van onze landbouwers inneemt. In sommige regio's gaat het tot 30 à 40 procent van de landbouwgrond die eigenlijk in handen is van privépersonen die daar paarden op houden. En hoewel ik zelf een paardenliefhebber ben, vind ik dat toch problematisch. Het is een beetje de keerzijde van het succes van die paardenfokkerij en -houderij. Dat is toch wel een probleem. Ik wil hier gewoon aangeven dat we daar eens goed over moeten nadenken.

De heer Rombouts heeft het woord.

Ik dank de minister voor het antwoord, maar vooral ook voor het initiatief om opvolging te geven aan het rapport, om inderdaad te kunnen discussiëren op basis van goede cijfers.

Dat we in de paardensector met topkwaliteit zitten die wereldwijd gekend is en gewaardeerd wordt, is heel duidelijk, ook als we kijken naar de sportprestaties. En het afgelopen jaar hebben we daar ook naar kunnen kijken. Dan moeten we vaststellen dat onze Vlaamse paarden ook daar hoge toppen scheren. De waardering en de erkenning van de sector zijn bijzonder belangrijk, maar dat moet uiteraard ook op basis van correcte en goede cijfers, om het debat verder te kunnen voeren.

Het klopt dat je ook in de paardensector een professionele sector hebt, die bouwt aan de fokkerij, maar dat dat natuurlijk ook onlosmakelijk verbonden is met een recreatieve sector. De wijze waarop zij samenleven met hun brede omgeving, is een belangrijk issue. Collega Steenwegen spreekt over een tegenstrijdig getouwtrek tegenover elkaar, maar de vraag is of dat zo moet zijn en of je niet kunt kijken op welke manier ze elkaar net kunnen versterken, want ik denk dat daar ook mogelijkheden zijn.

Minister, ik spreek dus mijn waardering uit voor het onderzoek, maar kijk er ook naar uit om het grondig te kunnen lezen. En ik kijk uit naar het verdere debat dat u daarover met eenieder zult voeren.

Minister Crevits heeft het woord.

Dank u wel voor de aanvullende vragen, collega's. Collega Coudyser, u hebt een aantal punctuele vragen gesteld. Er wordt heel sterk ingezet op de sportpaarden. Dat zal ook gebeuren. Dat heeft tot prachtige resultaten geleid op de Olympische Spelen. Ik denk dat er in de landencompetitie met onze eigen paarden een vijftal medailles behaald zijn. En ik moet bij deze ook iets rechtzetten. Ik heb een tijdje geleden in De Ideale Wereld gezegd dat de dochter van Bruce Springsteen, Jessica, deelgenomen heeft met een Vlaams paard met de welluidende naam Don Juan van de Donkhoeve. Dat is een paard dat in Vlaanderen gefokt is. Zij heeft individueel geen medaille behaald, maar in de landencompetitie heeft ze wel zilver behaald met de ploeg, met haar Vlaamse paard. Dat had ik er niet bij gezegd. Dat is dus bij deze rechtgezet. Ze zal het waarschijnlijk graag lezen, als ze het verslag van deze commissie bekijkt. Het ligt al een tijdje op mijn maag en ik wist niet hoe ik dat kon rechtzetten.

De digitalisering van de databank is nog niet af, collega Coudyser. Ik moet de timing navragen.

En wat de ruimtelijke mogelijkheden betreft: dit najaar willen we absoluut de sector betrekken om het rapport te analyseren en te bekijken. De professionele paardenhouderij wordt inderdaad als landbouwactiviteit gezien, maar sowieso zijn er vandaag ruimtelijke mogelijkheden in het agrarische gebied voor professionele fokkers. Dat moeten we nog wat dieper uitwerken.

Collega Steenwegen maakte dan de brug naar de recreatieve paardenhouderij. De ‘verpaarding’ van Vlaanderen gaat al vele jaren mee. Dat is een bezorgdheid wat betreft het grondgebruik, maar het is vooral een grote bezorgdheid bij onze jonge boeren, die zien dat zeer goede landbouwgrond plots ‘verpaard’ wordt. Het is mijn bedoeling om samen met de sector, ook aan de hand van dit monitoringrapport, te bekijken welke noden er zijn. En vanzelfsprekend houden we ook rekening met de noden van de landbouwsector. Ik zag collega Rombouts knikken. Dat klinkt waarschijnlijk ook als muziek in haar oren. Weet dat de ‘verpaarding’ niet van vandaag op morgen opgelost is, maar het is een aandachtspunt, zeker voor onze landbouwers.

We moeten zuinig omgaan met het gebruik van het agrarisch gebied, maar we moeten ook rekening houden met een aantal maatschappelijke evoluties, vandaar dat er ook mogelijkheden zijn voor para-agrarische activiteiten, zoals de paardenfokkerij. Wordt vervolgd, dus. En bedankt voor de aandacht voor deze thematiek, collega's.

Mevrouw Coudyser heeft het woord.

Ik denk dat het monitoringrapport inderdaad een eerste stap is om nu verder te overleggen en dan te kijken hoe we een aantal zaken nog verder kunnen verbeteren. Wordt inderdaad vervolgd.

De vraag om uitleg is afgehandeld.