|
Van mest naar mens?
Antibioticaresiduen, antibioticaresistente bacteriën en antibioticaresistentiegenen in mest, bodem en plant en de mogelijke blootstelling voor de mens.
Transfer van antibioticaresistentie door vleesconsumptie is een gekende weg, maar wellicht is ook de route via de omgeving een belangrijke blootstellingsroute voor de mens. Via experimenten met inoculatie van residuen in bemeste bodem, en waarop prei en veldsla geteeld worden, wordt uiteindelijk het risico op blootstelling van de mens aan antibioticaresistentiegenen en -residuen via de consumptie van deze groenten ingeschat.
|
 Naar schatting sterven er jaarlijks wereldwijd 700.000 mensen ten gevolge van antibioticaresistente bacteriën. De problematiek heeft dus een ernstige gezondheids- en economische kost. Naast de humane sector is ook de dierlijke sector verantwoordelijk voor een groot gedeelte van het antibioticagebruik. Verwacht wordt dat dit in de toekomst nog sterk stijgt door de groeiende wereldbevolking en de stijgende vraag naar vlees. Tot nu toe is vooral de directe link tussen de dierlijke sector en de mens onderzocht, nl. de transfer van antibioticaresiduen, resistentiegenen en pathogenen via de consumptie van vlees. Ondertussen is gebleken dat de indirecte route via de omgeving wellicht een even belangrijke rol speelt: mest van dieren die behandeld werden met antibiotica komt immers op landbouwbodem terecht waardoor antibioticaresiduen en -resistentiegenen ook in de bodem, op en in planten, in waterlopen etc. terecht komen. In België, een land met een intensieve veehouderij en hieraan gekoppeld hoog antibioticagebruik en een intensieve akkerbouw zijn er nog weinig gegevens over dit risico. In dit project gaan we na wat de invloed is van mest met antibioticaresiduen en resistentiegenen op de landbouwgrond waarop deze mest wordt uitgereden en op de gewassen die daar vervolgens op gekweekt worden.
We nemen en analyseren stalen van mest van verschillende dierlijke oorsprong, en van de landbouwbodem voor en na bemesting. We werken daarnaast met prei en veldsla die we onder experimentele gecontroleerde omstandigheden opkweken op bemeste bodem die we inoculeren met relevante antibioticaconcentraties. We analyseren de stalen om de antibioticaresiduen te kwantificeren, om de (antibioticaresistente) bacteriële verschuivingen te onderzoeken (via zowel uitplatingen als 16S metabarcoding) en om antibiotiaresistentiegenen te kwantificeren (via zowel qPCR als whole plasmidoom sequencing). Er worden eveneens conjugatie-experimenten uitgevoerd om inzicht te verkrijgen in de diversiteit van de resistentiegenen die werkelijk getransfereerd worden met stammen die relevant zijn voor bodem of groenten. Tot slot stellen we een kwantitatief blootstellingsanalyse model op om het risico op blootstelling van de mens aan antibioticaresistentiegenen en -residuen via de consumptie van groenten in te schatten.
Wanneer dierlijke mest gebruikt wordt op landbouwgrond zijn er, naast de gekende aandacht voor de milieuproblematiek, ook steeds meer vragen omtrent antibioticaresiduen en antibioticaresistentiegenen die mogelijk met de mest in de omgeving terecht komen. Via dit project zal een risico op transfer naar de mens toe kunnen worden ingeschat.
Project: AMRESMAN
Looptijd: 2017-2021
Samenwerking: UGent, UCLouvain
Financiering: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
Contact: Geertrui.Rasschaert@ilvo.vlaanderen.be
|
|
