Droogte bedreigt onze chips en friet

Op de voorspelde regen wacht hij niet meer. Onder een loden zon begint Dirk Van Ginhoven vandaag al met het rooien van de vroege aardappelen. Een week eerder dan normaal. “De af­nemers smeken erom en de regen, die komt toch te laat.”
 
Sofie Scherpereel verwacht dat de aardappelteelt dit jaar minstens 40% lager zal uitvallen. De aardappelteler uit het Kempische Ravels vreest nog erger: tot 70% minder opbrengst, alwaar het zanderige gronden betreft.
 
Eén ding is zonneklaar: af­nemers, verwerkingsbedrijven en supermarkten zullen het met minder moeten stellen. Dit gebeurt natuurlijk niet voor het eerst, zegt ook landbouwer Herman Bax. “Maar in 2016, een slecht jaar voor ons, konden nog aardappelen worden gehaald uit Duitsland en Polen. Nu is het overal kommer en kwel.”
 
De komende tien dagen worden cruciaal”, zegt Romain Cools van Belgapom, de beroepsvereniging voor de Belgische aardappel­handel en -verwerking. “Percelen waar de groei is stilgevallen, zijn verloren. Voor de andere velden is er nog hoop, maar dan moet het dringend regenen. Sowieso wordt het geen goed jaar, met weinig aanbod en aardappelen van mindere kwaliteit. En da’s geen goed nieuws voor onze frieten. Kleine aardappelen, kleine frieten...”
 
Bij diepvriesfrietenproducent Lutosa in Leuze-en-Hainaut luiden ze nog niet de alarmklok. “Maar we kampen wel met vertraging in de aanvoer, en het kaliber van de aardappelen is kleiner”, zegt woordvoerder Françoise Saint-Ghislain.
 
Chipsfabrikant Roger & Roger uit Moeskroen, waar dagelijks een miljoen pakjes chips van de band rollen (onder de merknaam Croky en voor huismerken van supermarkten), heeft al ingegrepen. Klanten kregen een brief waarin directeur Jan Claes een drastische inkrimping van het aanbod aankondigt “zodra de bestaande voorraden zijn uitgeput”. Tot eind dit jaar komen er ook geen promoties: “Gezien de schaarste en de problemen bij de boeren”, klinkt het.
 
En de prijzen? “Moeilijk te voorspellen”, zegt Romain Cools van Belgapom. “De meeste verwerkers hebben verkoopcontracten met supermarkten en fastfoodketens. Maar door de tekorten moeten ze zich ook op de vrije markt bevoorraden. Betaalden ze daar vorig jaar 25 euro voor 1 ton aardappelen, dan schommelen de prijzen nu rond de 250 euro.”
 
Vroeg of laat zullen de prijzen in de winkel stijgen. Hoe hard? “Moeilijk te bepalen”, zegt Roel Dekelver van Delhaize. “We volgen de markt.” Ook Colruyt herbekijkt de afspraken met producenten. Vlaams minister van Landbouw Joke Schauvliege (CD&V) laat onderzoeken of de droogte als landbouwramp erkend kan worden.