Bomen kappen om bossen te redden

'Als je al heel weinig bos hebt, dan ga je de bomen die je hebt toch beschermen?’ Lies ­Vanacker en Katrien Haerynck ­begrijpen het niet: in het Vagevuurbos in het West-Vlaamse Wingene worden 11.000 bomen gekapt. Buurtbewoners en ­natuurliefhebbers protesteren ­tegen de ingreep van het Agentschap Natuur en Bos (ANB). ‘Dat is toch het domste wat je kunt doen?’, zegt sportarts Christophe Depamelaere.
 
‘Het is goed dat de mensen alert zijn, maar we snoeien wel ­degelijk om te groeien’, zegt Klaar Meulebrouck van ANB. ‘Alleen krijgen we dat de laatste jaren steeds moeilijker uitgelegd.’
 
Het ANB benadrukt dat de bossen alleen uitgedund worden, ‘om ze ecologisch interessanter te maken’. Vooral uitheemse soorten ­zoals grove dennen, lorken en Amerikaanse eiken moeten eruit. ‘Dan krijgen onze inheemse ­bomen en planten opnieuw de kans om te groeien en vinden heel wat diersoorten hun weg terug naar het bos.’ De komende jaren zal het bos wel kale plekken hebben, ‘maar over een paar jaar zullen we hier de vruchten van plukken’.
 
Meulebrouck erkent dat 11.000 bomen wel erg veel is. ‘We begrijpen dat de mensen daarvan schrikken.’ Ze voert het beheerplan uit dat twaalf jaar geleden opgesteld werd. ‘In principe laten wij niets weten aan de gemeente, tot de aanbesteding om de bomen te kappen goedgekeurd is. Maar steeds vaker botsen we op kritiek. We bekijken de mogelijkheid om onze communicatie daar beter op af te stemmen.’
 
Als tegemoetkoming besliste het ANB om een derde van de ­bomen – 3.375 stuks – voorlopig te laten staan. ‘We zullen de kap meer spreiden in tijd en ruimte. Dat staat ons toe om de mensen nog beter te informeren.’
 
Het onbegrip is niet alleen in Wingene groot. Ook in Brugge, bij het bos Ryckevelde, wordt al maanden geprotesteerd tegen het kappen van duizenden bomen, tot in de rechtbank toe. West-Vlaanderen is volgens Ecopedia en de Boswijzer de minst beboste ­provincie van het land. De be­bossingsindex schommelt er rond 2,5 procent – het gemiddelde in Vlaanderen bedraagt 10,35 procent. Bos+ maakte vorige week ook bekend dat er sinds het jaar 2000 amper bos is bijgekomen in Vlaanderen. ‘Van de beloofde 10.000 hectare bosuitbreiding is niets in huis gekomen’, zegt Bert De Somviele van Bos+. ‘Echt verwonderlijk is het verzet dus niet. Mensen zijn er heel gevoelig voor, maar bosbeheer houdt nu eenmaal het kappen van bomen in.’
 
Bos+ benadrukt dat het niet om ontbossing gaat. ‘Een beheerd bos brengt ook geen extra CO2 in de lucht. Zolang de bomen niet verbrand worden, blijft de CO2 vastgehouden.’ Hout blijft ook een duurzaam product, benadrukt het ANB.
 
Toch zijn de activisten niet overtuigd. ‘Het bosbeleid is niet langer actueel’, zegt Ivan De Clercq uit Brugge. ‘Het beleid houdt geen rekening met de slechte luchtkwaliteit, of met de toe­name van fijn stof in de afgelopen ­jaren. Het ANB duldt geen ­inspraak of bijsturing. Jongeren komen wekelijks op straat om te protesteren tegen het klimaat­beleid. Bomen zijn nog nooit zo belangrijk geweest. Hoe kun je het kappen van bomen dan nog verantwoorden? Laat onze bossen toch gewoon met rust.’
 
Klaar Meulebrouck van het ANB benadrukt dat een bosbeleid voor een periode van twintig jaar opgesteld wordt. ‘We doen ook aan boomgericht bosbeheer: we bekijken welke bomen we eco­logisch gezien willen behouden, en nemen de omringende bomen die hun groei belemmeren weg. Dat leidt tot de noodzakelijke structuur in onze bossen.’
 
En dat moet dan weer moet een ­andere zorg wegnemen: het verdwijnen van diersoorten. ‘In oude uitheemse bomen ontstaan holtes. Vleermuizen, zwarte spechten of boommarters hebben die nestruimte nodig, de bomen wegdoen is zonde’, zegt Depamelaere. ‘Het frustreert me ook dat veel gekapt hout naar China wordt gevoerd.’ Een terechte zorg. ‘Er is inderdaad een grote vraag naar loofhout in China. Ons hout wordt ook naar Vietnam, India of Pakistan ­vervoerd. Dat is een ecologisch probleem, waar we nog een antwoord op zoeken’, zegt Geert Bruynseels van het ANB.